سرشماری کشاورزی پایه و اساس برنامه‌های توسعه کلان کشور است

ارتباط فردا:به گزارش خبرگزاری مهر، حسین آهنی، رئیس مرکز پایش کشاورزی ایران با بیان اینکه سرشماری هر دهه یک بار اتفاق می‌افتد و صرفاً دنبال شاخصه‌ها است در سیما گفت: اگر ما به ۱۰ سال گذشته نگاه کنیم، جمعیت کشور ۸ میلیون نفر اضافه شده است، قطعاً نیازها تغییر کرده، منابع در بعضی از جاها رشد کرده یا محدود شده؛ لذا ضروری است که با این سرشماری به شاخصه‌هایی برسیم که پایه و اساس برنامه‌های توسعه کلان کشور است.

وی افزود: وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی امنیت غذایی، با دستیابی به میزان سرانه مصرف هر ایرانی در سرشماری، متناسب با شاخصه‌ها برنامه‌ریزی و تولید می‌کند. البته ما چون تولید کننده هستیم، منتظر سرشماری نمانده‌ایم، در بیشتر سامانه‌های بخش کشاورزی در لحظه، روزانه و هفتگی؛ داده‌ها ثبت، تحلیل و بر اساس آن برنامه‌ریزی می‌شود و برنامه‌های تولید هر سال را متناسب با آن تنظیم می‌کنیم.

رئیس مرکز آمار، فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی در خصوص تفاوت‌های آماری که گاهی در بخش‌های مختلف اتفاق می‌افتد، گفت: سرشماری مبنای خوداظهاری است، اما اطلاعات ما با استفاده از سامانه‌های مکان‌محور مطابق با آن چیزی که در سرزمین اتفاق می‌افتد، به دست می‌آید. یک مرکز بسیار پیشرفته در وزارت جهاد کشاورزی طی سه سال گذشته ایجاد شده که در این مرکز، اطلاعات با استفاده از سامانه‌های مکان‌محور و خدماتی، تدقیق می‌شود تا خطاهایی که ممکن است در خوداظهاری پیش آید، کنترل شود.

به گفته وی، درصد کمی خطای خوداظهاری وجود دارد که امری طبیعی است. چون پرسشی که آمارگیر می‌پرسد، ممکن است ذهنیتی در پاسخ دهنده پیش آورد که فاصله‌ای بین واقعیت و اطلاعات جمع‌آوری شده ایجاد کند. این خطا به عنوان خطای قابل قبول منظور می‌شود اما قطعاً راه‌ها و روش‌های مختلفی وجود دارد که سعی می‌شود این خطاها به حداقل برسد.

آهنی با بیان اینکه جغرافیای فعالیت بخش کشاورزی از کف دریا تا نوک کوه است، تصریح کرد: در حوزه کشاورزی داده‌ها در لحظه تغییر می‌کند که دیگر با روش‌های سنتی نمی‌شود این داده‌ها را به روز نگه داشت. به دلیل اهمیت غذا و تأمین امنیت غذایی، دستیابی به روز به داده‌ها نیازمند شبکه ارتباطی مناسب است.

وی افزود: در سه دهه گذشته سرمایه‌گذاری‌های خوبی در زیرساخت‌های آماری بخصوص شبکه ارتباطی انجام شده است، اما مراکز خدمات بخش کشاورزی که کوچک‌ترین واحدهای خدمت‌رسانی به تولید کنندگان است، زیرساخت‌های ارتباطی مناسب برای انتقال داده‌ها را ندارند، لذا برای تصحیح آمار و نگهداری به‌روز آن، باید از فناوری و شبکه ارتباطی مناسب استفاده کنیم.

دستیابی به آمار بخش کشاورزی با استفاده از فناوری نوین در سطح کلان

رئیس مرکز آمار، فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه در سطح کلان در بخش کشاورزی از فناوری نوین استفاده می‌شود، گفت: بر اساس تذکرات مقام معظم رهبری در خصوص آمار بخش کشاورزی، کارگروه‌های فنی به صورت جدی برگزار و ساختارها تعریف شد تا با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، هوش مصنوعی و آموزش سیستم بتوانیم با دقت بالا به آمار و اطلاعات بخش کشاورزی دست یابیم.

وی افزود: در حال حاضر ۴ محصول گندم، جو، کلزا و برنج را با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و برداشت‌های زمینی با دقت بالای ۹۰ درصد تولید کرده‌ایم. امروز به جرأت می‌توانیم بگوییم در چه سطحی گندم آبی دیم کاشته‌ایم، چقدر تولید داشته‌ایم. ما سال گذشته تولید ۱۵ میلیون گندم را پیش‌بینی کردیم و امسال خوشبختانه به این عدد رسیده‌ایم. در بحث برنج نیز به جرأت می‌توانیم بگوییم با دقت ۹۰ درصد چقدر و کجاها کاشته‌ایم. این توانایی فناوری در سطح کلان است.

این مسئول دولتی گفت: از امسال نیز محصولات سبزی و صیفی و برای سال آینده در ۳ محصول عمده پیاز، گوجه و سیب‌زمینی برنامه‌ریزی کرده‌ایم. چون سطوح این محصولات خیلی مهم و تولید در واحد سطح بالا است، حتی ۲ درصد خطا هم می‌تواند بازار ما را به هم بریزد.

شاخصه‌های سرشماری، الگوی کشت را به هدف نهایی می‌رساند

آهنی به مبحث الگوی کشت و تأثیر سرشماری در آن اشاره کرد و گفت: در بحث الگوی کشت سه سوال را باید پاسخ دهیم؛ چه محصولی، چه میزان، کجا بکاریم؟ همین که می‌گوئیم چه میزان؟ این میزان نیاز به سنجه و شاخصه‌ای دارد که بر اساس سرانه مصرف هر ایرانی، باید برای آن غذا تأمین کنیم؛ یکی از کارکردهای سرشماری این است.

وی افزود: اواخر اردیبهشت سال آینده خروجی سرشماری بیرون خواهد آمد و ما به این می‌رسیم که چه سطحی مثلاً به اراضی آبی اضافه شده، چه سطحی اراضی محدود شده، میزان تولید چقدر بوده، وقتی جابه‌جایی شاخص‌ها تغییر می‌کند، قطعاً کل شاکله الگوی کشت را می‌تواند تغییر دهد. بنابراین روح سیستم آمار و اطلاعات دقیق، صحیح و به روز و انجام سیستماتیک کارها در کنار شاخصه‌های سرشماری، می‌تواند الگوی کشت را به هدفی نهایی که همان تأمین امنیت غذایی است، برساند.

رئیس مرکز آمار، فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی به سنجه‌های مهم مکان، نرخ رشد جمعیت، جنسیت و … در بحث الگوی کشت اشاره کرد و گفت: ما باید بدانیم طی ۱۰ سال گذشته تغییرات مکانی و طبقات سنی تولیدکنندگان به عنوان پیشران اصلی تولید در کشاورزی به چه شکل است، ترکیب جمعیتی شامل حضور زنان در تولید، سطح سواد و… نیز از دیگر سنجه‌های مهم است که می‌تواند ما را در برنامه‌ریزی هدفمند برای دستیابی به بهره‌وری در برنامه‌های توسعه کمک کند و ما را از طریق این سنجه‌ها، به یک الگوی کشت شناور بر اساس اقلیم خشک و نیمه‌خشک، تغییر اقلیم و شکنندگی و… برساند تا با تغییر شرایط، بتوانیم به امنیت غذایی مد نظر دست یابیم.

سامانه جامع پهنه‌بندی کار مشترک جهاد کشاورزی و مرکز آمار ایران

رئیس مرکز پایش کشاورزی ایران در عین حال، به سامانه ثبتی‌محور جامع پهنه‌بندی به عنوان کاری مشترک بین وزارت جهاد کشاورزی و مرکز آمار ایران اشاره کرد و گفت: در این کار مشترک برای مبادله اطلاعات به طور سیستماتیک به توافق کامل رسیده‌ایم، به طوری که ریز اطلاعات بخش را به صورت وب‌سرویس در اختیار مرکز آمار ایران قرار می‌دهیم که به عنوان یک آمار ثبتی‌محور برای راستی‌آزمایی استفاده شود تا هم داده‌های ما و هم دیتاهای جمع‌آوری شده در سرشماری راستی‌آزمایی شود.