یلدا در آیینه تاریخ و محاسبات نجومی

به گزارش خبرنگار مهر، آسمان‌نمای گنبد مینا طبق روال ماه‌های اخیر، عصر دوشنبه ۲۶ آذر ۱۴۰۳، در جریان برگزاری سلسله «نشست‌های مینایی» این مرکز، این بار میزبان دکتر امیر محمد گمینی، پژوهشگر تاریخ نجوم در پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران است تا با حضور علاقه‌مندان به نجوم و سنت‌های باستانی، جنبه‌های تاریخی و نجومی شب یلدا را بررسی کند.

نشست مینایی آذر ماه با عنوان «یلدا در آیینه تاریخ و محاسبات نجومی» از ساعت ۱۸ روز دوشنبه ۲۶ آذر با سخنرانی دکتر امیر محمد گمینی در سالن جنبی آسمان‌نمای گنبد مینا برگزار می‌شود. در ادامه و پس از پایان سخنرانی، جلسه پرسش و پاسخ میان علاقه‌مندان و سخنران شکل می‌گیرد و فرصتی برای علاقه‌مندان به منظور آشنایی با تازه‌ترین یافته‌های پژوهشگران تاریخ نجوم در زمینه ریشه‌های نجومی شب یلدا و گفت‌وگوی رو در رو مهیا می‌شود.

هدف از برگزاری این نشست، آشنایی علاقه‌مندان به نجوم و تاریخ علم با تمرکز بر جنبه‌های نجومی و تاریخی آیین شب یلداست. همچنین گفتنی است شرکت در «نشست‌های مینایی» برای همه علاقه‌مندان به دنیای علم، آزاد و رایگان است و به ثبت نام نیاز ندارد.

شب یلدا، ریشه‌ای عمیق در نجوم و تاریخ ایران باستان دارد. این شب با وقوع «انقلاب زمستانی» در پهنه کره آسمان همزمان است؛ یعنی زمانی که خورشید از دید ناظر زمینی در جنوبی‌ترین نقطه خود روی گنبد آسمان قرار می‌گیرد و طولانی‌ترین شب سال رقم می‌خورد. در فرهنگ کهن ایرانی، یلدا به‌عنوان نماد پایان تاریکی و آغاز فزونی نور گرامی داشته می‌شد. ایرانیان باستان این رویداد نجومی را با آیین‌های خاصی جشن می‌گرفتند، زیرا بازگشت خورشید در پایان شب یلدا و آغاز روند افزایشی طول مدت روز پس از این شب را نشانه‌ای از زایش دوباره و قدرت طبیعت می‌دانستند. یلدا در گذر زمان به یک جشن فرهنگی تبدیل شده، اما همچنان پیوند خود را با دانش نجومی و بینش تاریخی حفظ کرده است.