ناسا: مریخ احتمالا در گذشته‌های دور موجود زنده داشته است

سازمان فضایی ناسا اعلام کرده که مریخ‌نورد پرسویرنس این سازمان سنگی را پیدا کرده که ممکن است زمانی، میلیاردها سال پیش، میزبان حیات میکروبی بوده باشد.

مجموعه‌ای از ویژگی‌های قابل‌توجه در این سنگ نشان می‌دهد که این سنگ ممکن است گواهی بر وجود حیات بر سیاره سرخ باشد. پژوهشگران می‌گویند که این سنگ سرشار از ترکیبات آلی است و این نشان می‌دهد که زمانی آب در آن جریان داشته و نوعی از لکه‌ها را دارد که روی زمین معمولا نشان‌دهنده حیات‌اند.

مریخ‌نورد پرسویرنس با استفاده از ابزارهای موجود در خود سنگی به نام «چیاوا فالز» را که به شکل سر پیکان است، بررسی کرده است. این تحلیل نشان داد که این سنگ امضاهای شیمیایی و ساختارهایی دارد که ممکن است موجودات زنده کهن آن‌ها را شکل داده باشند.

چنین حیاتی احتمالا حیاتی میکروبی بوده و میلیاردها سال پیش، زمانی که بخش‌هایی از مریخ آب جاری داشته‌اند، زندگی می‌کرده است. اما این نخستین نشانه قطعی مبنی بر وجود نوعی حیات در سیاره‌ای غیر از زمین و اولین نشانه قطعی مبنی بر این است که مریخ زمانی زیست‌پذیر بوده است.

ناسا هشدار داده که توضیحاتی دیگر برای این «بارزه‌های جذاب» سنگ هنوز در حال بررسی است. پیش از آنکه دانشمندان با اطمینان بگویند که حیات باستانی ممکن است توضیحی برای این ویژگی‌ها باشد، تحقیقات بیشتری نیز لازم است.

نیکولا فاکس، مدیر اجرایی معاون علمی ناسا در واشینگتن، در اظهاراتی گفت: «ما مسیر پرسویرنس را به گونه‌ای طراحی کرده‌ایم که اطمینان حاصل شود به مناطقی می‌رود که احتمال و ظرفیت وجود نمونه‌های علمی جالب را دارند. این سفر از بستر رودخانه نرتوا والیس، چیزی عاید ما کرد که پیش‌تر هرگز ندیده‌ایم و به دانشمندان ما موضوع زیادی برای بررسی خواهد داد.»

این قطعه سنگ بیست‌ودومین قطعه هسته سنگی بود که این مریخ‌نورد آن را جمع‌آوری کرد. این قطعه در ۲۱ ژوییه (۳۱ تیر)، در منطقه‌ای از دهانه جیزرو جمع‌آوری شد که پرسویرنس آن را بررسی می‌کرده است.

از آن زمان، ابزار شرلوک (SHERLOC) «پایش نواحی زیست‌پذیربا طیف‌سنج رامان و بازتابی (لومینانس) مواد آلی و معدنی» این سنگ را بررسی کرده است. این ابزار نشان داد که این سنگ حاوی ترکیبات آلی است‌ــ که اجزای سازنده حیات به شمار می‌روند، اما ممکن است از طریق فرایندهای غیرزیستی نیز به وجود بیایند.

یکی دیگر از بخش‌های به‌ویژه قابل‌توجه این سنگ، لکه‌های سفید مایل به زرد با حلقه‌‌های سیاه دور آن است که می‌توان روی خود سنگ دید. پژوهشگران می‌گویند که این نوع ویژگی‌ها زمانی که روی زمین پیدا می‌شوند، معمولا از وجود میکروب‌های فسیل‌شده در داخل آن حکایت دارند.

کن فارلی، دانشمند پروژه پرسویرنس از موسسه فناوری کالیفرنیا در پاسادنا، گفت: «چیاوا فالز پیچیده‌ترین، مرموزترین و احتمالا مهم‌ترین سنگی است که پرسویرنس تاکنون بررسی کرده است.»

«از یک سو، ما نخستین مورد شناسایی مستدل از مواد آلی، شامل لکه‌های رنگارنگ متمایز یعنی نشانه‌ای از واکنش‌های شیمیایی که میکروب‌ها احتمالا از آن‌ها به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند، در دست داریم. همچنین شواهد آشکاری داریم که آب‌ــ که برای حیات ضروری است‌ــ زمانی از داخل این سنگ عبور کرده است. از طرف دیگر، ما قادر نبوده‌ایم که دقیقا مشخص کنیم این سنگ چگونه شکل گرفته و تا چه اندازه سنگ‌های نزدیک ممکن است چیاوا فالز را گرم کرده و به این ویژگی‌ها کمک کرده باشند.»

اگرچه برای شناخت بهتر احتمال وجود حیات بیگانه تحقیقات و کار بیشتری لازم است، پژوهشگران یادآور شدند که این سنگ تا حد ممکن با استفاده از مریخ‌نورد پرسویرنس اسکن شده است. ممکن است دانشمندان برای به دست آوردن توضیح کامل ویژگی‌های این سنگ مجبور شوند آن را به زمین بیاورند تا بتواند در اینجا با ابزارهای قوی‌تر در آزمایشگاه‌ها آن را کامل بررسی کنند.

سازمان فضایی اروپا امیدوار بود که یک ماموریت جمع‌آوری نمونه برای آوردن نمونه‌ها به زمین، به فضا بفرستد اما این ماموریت با تاخیر مواجه و هزینه و پیچیدگی آن سبب شده است برخی درباره احتمال لغو کامل آن نگرانی‌هایی وجود داشته باشد.