سهم پژوهش در تولیدات کشور عددی ناچیز است

به گزارش خبرنگار مهر، آئین تجلیل از پژوهشگران برگزیده در وزارت آموزش و پرورش با حضور علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش و حسین سیمایی صراف وزیر علوم، تحقیقات و فناوری صبح امروز در اردوگاه شهید باهنر تهران برگزار شد.

وزیر آموزش و پرورش در این برنامه با اشاره به اینکه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش پرچم‌دار اهمیت بخشی به مساله پژوهش در کشور هستند؛ گفت: این دو نهاد علی‌رغم عده و عُده کمی که دارند؛ تلاش‌های فراتر از وسع خود را انجام دادند و موفقیت‌های چشمگیری را در خصوص توسعه امر پژوهش در سراسر کشور داشته اند.

کاظمی با اشاره به اینکه به در امر پژوهش به نسبت جایی که باید باشیم عقب هستیم؛ گفت: جایگاه پژوهش یکی از اساسی‌ترین شاخص‌های میزان توسعه یافتگی کشورهاست. در تولید علم در جایگاه شانزدهم کشورهای جهان قرار داریم اما سهم ایران متأسفانه در پژوهش‌های جهانی عددی ناچیز است. سهم پژوهش در تولید ناخالص داخلی کشور هم عددی زیر یک درصد است در حالی که میانگین جهانی سهم پژوهش در تولید ناخالص داخلی بالای یک و نیم درصد است یا سهم پژوهش در کشورهای توسعه یافته حتی به ۷ درصد تولید ناخالص داخلی این کشورها می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه برای توسعه پژوهش نیازمند تمرکز زدایی و توجه به نهادها و شرکت‌های غیردولتی و خصوصی هستیم؛ گفت: باید در سطح جامعه پژوهش فراگیر شود. متأسفانه مبانی نظری ما گفتمانی متعالی دارد اما در حوزه عمل و اجرای نظریات در سطح جامعه بسیار ضعیف هستیم زمانی می‌توانیم کشور را به قله‌های پیشرفت برسانیم که پژوهش در صدر اقدامات نظری و عملی ما باشد.

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه در قرآن یک چهارم آیات به تفکر تعقل و پژوهش اشاره دارد گفت: واقعاً باید از خود بپرسیم از این بسترها و با این تأکیدات دینی می‌خواهیم چه اقداماتی را برای توسعه پژوهشگری انجام دهیم.

کاظمی با بیان اینکه ما دو وظیفه را در خصوص امر پژوهش داریم گفت: یکی افزایش اقدامات پژوهشی در مدارس و دیگری ایجاد باور و رشد انگیزه پژوهش محوری در میان دانش آموزان و معلمان است. این معلم و دانش آموزان پژوهشگر هستند که می‌توانند برای کشور تولید علم کنند.

وزیر آموزش و پرورش تاکید کرد: آموزش و پژوهش دو مسئله همراه با یکدیگر است ما به همان اندازه که وظیفه رسیدگی به امر آموزش را داریم باید به پژوهش هم بها دهیم.

وی بی‌توجهی به پژوهش را عامل شکست سیاست‌های نظام آموزش و پرورش دانست و گفت: اینکه ما دائماً در حال آزمون و خطای سیاست‌ها و راهکارهای خود هستیم به این دلیل است که امر پژوهش را جدی نگرفتیم؛ گاهی قانونی را با سختی‌های زیاد تصویب می‌کنیم که بعد از مدتی می‌بینیم اجرای آن قانون چه تبعاتی برای کشور داشته است.

کاظمی با تاکید بر اینکه نباید از فرهنگ‌سازی و جریان سازی‌های پژوهشی غافل شویم گفت: یکی از مبانی اصلی سند تحول هم توسعه معلم و دانش آموز پژوهشگر است در این زمینه توفیق زیادی نداشتیم که دلیل این عدم توفیق به برنامه درسی باز می‌گردد. ریل اصلی نظام تعلیم و تربیت که همان برنامه درسی است باید به مسیر پژوهش محوری بازگردد. وقتی معلم و دانش آموز به صورت معمولی روی ریل پژوهش باشند ناخودآگاه برای توسعه پژوهش اقدام خواهند کرد.

وی با اشاره به کمبود امکانات پژوهشی و پژوهش سراها گفت: در هر منطقه باید شبکه‌ای از معلمان توانمند پژوهش محور داشته باشیم تجهیز مدارس به امکانات پژوهشی هم نیازمند اعتبارات است. متأسفانه مشغله‌های مدیران هم آنقدر زیاد است که پژوهش اولویت بیستم نظام تعلیم و تربیت شده است.
کاظمی با اشاره به همکاری وزارت علوم با نظام تعلیم و تربیت در امر پژوهش گفت: باید نظام مسائل خود را به دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور منعکس کنیم. بخشی از پژوهش‌های مورد نیاز ما در این مراکز نیازمند جنبه‌های تسهیلاتی است؛ گاهی با ارائه حمایت‌های لازم از طرف ما این پژوهشگاه‌ها پژوهش‌های مورد نیاز ما را انجام می‌دهند. واقعاً باید ببینیم چقدر توانستیم از این ظرفیت پژوهشی ا کتابخانه‌های گوناگون در دانشگاه‌های کشور برای توسعه امر پژوهش استفاده کنیم.