چگونه به آمیب مغز خوار و مسمومیت جیوه مبتلا نشویم؟

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که ممکن است یک انگل در مغز خود داشته باشید؟ بر اساس گزارشی در سال ۲۰۱۲ که اخیراً توسط نیویورک تایمز بررسی شده است، ظاهرا ۱۴ سال پیش یکی از برترین متخصصان اعصاب آمریکا به رابرت اف کندی جونیور گفته است که یک انگل وارد مغزش شده است.

در آن زمان، کندی از مجموعه‌ای از علائم عصبی رنج می‌برد، که باعث شد دوستانش گمان کنند که او ممکن است تومور مغزی داشته باشد. در عوض، معلوم شد که او یک عفونت انگلی دارد. او در سال ۲۰۱۲ در مصاحبه با تایمز تایید کرد که با مسمومیت حاد جیوه نیز دست و پنجه نرم می‌کند.

احتمال مواجهه همزمان با انگل مغزی و مسمومیت با جیوه بسیار نادر به نظر می‌رسد. اما هر کدام از این بیماری‌ها چقدر نادر هستند؟ و چگونه می‌توانید از ابتلای به آن‌ها جلوگیری کرد؟

هانی الشیخا، متخصص انگل‌شناسی در دانشگاه ناتینگهام، می‌گوید: «چند انگل وجود دارد که می‌توانند وارد مغز شوند. اگرچه همیشه این اتفاق نمی‌افتد زیرا بسیاری از انگل‌ها یا توسط سیستم ایمنی از بین می‌روند یا در روده قرار می‌گیرند. آنها متغیر هستند و از گونه‌های معمولی مانند توکسوپلاسما گوندی، که اعتقاد بر این است که حدود ۱۱ درصد از جمعیت بالای ۶ سال در ایالات متحده را آلوده کرده است، تا آمیب تک سلولی که می‌تواند منجر به مننژیت کشنده شود را در برمی‌گیرند. دقیقاً مشخص نیست که چه نوع انگلی ممکن است وارد مغز رابرت اف کندی جونیور شده باشد».

او می‌گوید: «انگل‌ها معمولاً مغز را آلوده نمی‌کنند، اما گاهی اوقات آن‌ها به دلیل وضعیت سلامتی فرد که باعث نقص ایمنی می‌شود وارد مغز می‌شوند».

به گفته خانم الشیخا، وقتی انگل‌ها فرصت رسوخ به مغز یا نخاع را پیدا می‌کنند، معمولاً بخشی از آن را می‌‌خورند، زیرا در مغز به دلیل فعالیت بالای متابولیک مقدار زیادی قند وجود دارد. با این حال، همانطور که ظاهراً در مورد کندی اتفاق افتاد، آنها در نهایت می‌توانند بافت مغز را مصرف کنند.

الشیخا در ادامه افزود که به دلیل علائم نامشخص، احتمال دارد مدتی طول بکشد تا پزشکان وجود انگل را در مغز تشخیص دهند. علایم این عارضه می‌تواند سردرد طولانی مدت، اضطراب، افسردگی، کمبود خواب، فراموشی، استفراغ و حالت تهوع باشد. یکی از نشانه‌های کلیدی در تشخیص وجود انگل در بدن، مقدار اضافی گلبول‌های سفید خون به نام ائوزینوفیل در آزمایش خون است، زیرا این گلبول‌ها در مکانیسم‌های دفاعی ایمنی در برابر انگل‌ها نقش دارند.

مشخص نیست که رابرت اف کندی جونیور چگونه به این انگل مبتلا شده است. او به نیویورک تایمز گفته بود که احتمالا در سفر به جنوب آسیا انگل وارد بدنش شده است.

اما تشخیص مسمومیت با جیوه آسان‌تر است. به گفته آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده، تقریباً همه ما به دلیل گسترش دی‌متیل جیوه در محیط حداقل مقادیر کمی از آن در بدن خود داریم. با این حال، بیشتر اوقات این سطوح آنقدر پایین هستند که منجر به مشکلات سلامتی نمی‌شوند.

آواداش جی‌ها، سم شناس دانشگاه پلیموث، می‌گوید: «بخشی از این می‌تواند ناشی از اقامت در نزدیکی نیروگاه‌ها باشد، زیرا احتراق زغال سنگ طیفی از آلاینده‌های مضر از جمله جیوه را آزاد می‌کند.»

او همچنین افزود: «بخشی از آن از طریق مصرف ماهی وارد بدن انسان می‌شود. بسیاری از صنایع نزدیک خط ساحلی هستند و بیشتر آلاینده‌های آن‌ها، از جمله جیوه، در محیط‌های آبی تخلیه می‌شود. بنابراین مقدار زیادی از آن وارد بدن ماهی‌ها می‌شود».

در حالی که اطلاعات کمی در مورد تعداد موارد سمیت جیوه در ایالات متحده در هر سال وجود دارد، مطالعات نشان داده است که قرار گرفتن در معرض بیش از حد جیوه می‌تواند باعث مشکلات عصبی و رشد در کودکان شود و بزرگسالان را در معرض خطر بیشتری برای بیماری‌های قلبی عروقی قرار دهد. تحقیقات مختلف در سراسر ایالات متحده همچنین نشان می‌دهد افرادی با درآمد کمتر از ۲۰ هزار دلار در سال، تحصیلات پایین و کسانی که بیش از سه بار در هفته ماهی مصرف می‌کنند، بیشترین در معرض جیوه قرار می‌گیرند».

به گفته آواداش جی‌ها، مصرف ماهی‌های بزرگ‌تر، بیشترین خطر را دارد، زیرا آنها در طول زمان با خوردن گونه‌های کوچک‌تر، غلظت‌ بیشتری از جیوه را در بدن خود دارد. به همین دلیل، هم EPA و هم سازمان غذا و دارو به زنان باردار توصیه می‌کنند که از خوردن کوسه، اره‌ماهی یا کاشی ماهی خودداری کنند، زیرا ممکن است حاوی مقادیر بیشتری جیوه باشند که می‌تواند بر رشد مغز جنین متولد نشده تأثیر بگذارد.

این متخصص توصیه می‌کند که در هفته حداکثر بیش از ۳۵۰ گرم ماهی یا صدف، مصرف نکنیم.

این موضوع همچنان در میان پزشکان بحث برانگیز است، زیرا خوردن ماهی زیاد فواید سلامتی شناخته شده‌ای مانند افزایش مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ دارد که از بیماری‌های قلبی عروقی جلوگیری می‌کند.

تحقیقات نشان داده است که جیوه می‌تواند به طرق مختلف بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیر بگذارد. علائم شایع مسمومیت با جیوه درد مفاصل و عضلات، ضعف، خستگی، بی‌خوابی و تعریق زیاد است.

کسانی که از مسمومیت جیوه رنج می‌برد، با مصرف داروهایی به نام شلاتور، که جیوه را از خون حذف می‌کند و آن را از مغز و کلیه‌ها دور می‌کند درمان می‌شوند. اما فرآیند درمان ممکن است هفته‌‌ها یا ماه‌ها طول بکشد.

رابرت اف کندی جونیور روز چهارشنبه در توییتی نوشت: «من می‌توانم ۵ کرم مغزی دیگر بخورم و همچنان ترامپ و بایدن را در یک مناظره شکست دهم».