چند ستاره در آسمان وجود دارد؟

اگر در یک شب صاف به آسمان نگاه کنید، هزاران ستاره را مشاهده خواهید کرد؛ شاید حدود ۶۰۰۰ ستاره یا بیشتر. اما این فقط بخش کوچکی از ستارگانی است که در عالم وجود دارد. بقیه ستارگان آنقدر دورند که نمی‌توانیم آن‌ها را ببینیم.

به گفته ستاره‌شناسان، کهکشان‌ها در سراسر گیتی پراکنده‌‌اند: خوشه‌هایی عظیم از ستارگان، سیارات، گازها و غبارهایی که در کنار هم قرار گرفته‌‌اند. کهکشان‌ها نیز مانند انسان‌ها متنوع‌اند و اندازه‌ها و اشکال مختلفی دارند. 

زمین ما در کهکشان راه شیری واقع شده است که کهکشانی مارپیچی است. ستاره‌های کهکشان ما در بازوهای مارپیچی که در محیط پیرامونی مرکز کهکشان می‌چرخند، به شکل خوشه در می‌آیند. 

کهکشان‌های دیگری نیز وجود دارند که بیضی شکل‌اند؛ چیزی شبیه به تخم مرغ. برخی از آن‌ها نیز نامنظم‌اند و با اشکال مختلف در گیتی پراکنده شده‌اند. در واقع، پیش از محاسبه تعداد ستاره‌های موجود در گیتی، ستاره‌شناسان نخست باید تعداد کهکشان‌ها را تخمین بزنند.

برای انجام این کار، آن‌ها تصاویر بسیار دقیقی از بخش‌های کوچکی از آسمان را ثبت می‌کنند و تمامی کهکشان‌هایی را که در آن تصاویر مشاهده می‌کنند، می‌شمارند. عدد به‌دست‌آمده سپس در تعداد تصاویر لازم برای تصویربرداری از کل آسمان ضرب می‌شود.

پاسخ: تقریبا ۲۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ کهکشان در کیهان وجود دارد؛ یعنی دو تریلیون!
 

واقعیت این است که ستاره‌شناسان هنوز دقیقا نمی‌دانند که در هر یک از آن دو تریلیون کهکشان گیتی، چند ستاره وجود دارد.  بیشتر آن‌ها به قدری دورند که هیچ راهی برای تخمین عددی دقیق درباره آن‌ها وجود ندارد.

اما می‌توانیم تعداد ستاره‌های کهکشان راه شیری خودمان را به خوبی حدس بزنیم. ستاره‌های موجود در کهکشان ما نیز متنوع‌اند و در اندازه‌ها و رنگ‌های گوناگون در کهشان ما پراکنده شده‌اند. 

خورشید ما، ستاره‌ای متوسط محسوب می‌شود که دما در مرکز آن به ۱۵ میلیون درجه سانتیگراد می‌رسد. طبیعتا ستاره‌های بزرگ‌تر، سنگین‌تر و داغ‌تری مانند «وگا» (کرکس نشسته) در صورت فلکی شلیاق وجود دارند و در عین حال ستارگان کوچک‌تر، سبک‌تر و کم‌نورتری مانند «پروکسیما قنطورس» را نیز می‌توان در کهکشان یافت. 

ستارگان قرمز، سفید و آبی، مقادیر متفاوتی نور از خود گسیل می‌کنند. اخترشناسان با اندازه‌گیری نور ستاره‌ها – به ویژه بررسی رنگ و روشنایی آن‌ها – می‌توانند تخمین بزنند که کهکشان ما چند ستاره دارد.

دانشمندان با استفاده از همین روش متوجه شده‌اند که کهکشان راه شیری حدود ۱۰۰ میلیارد ستاره دارد. مرحله بعدی این است که با استفاده از تعداد ستارگان کهکشان راه شیری، تعداد ستاره‌های یک کهکشان معمولی (با حدود ۱۰۰ میلیارد ستاره) را در تعداد کهکشان‌های گیتی (دو تریلیون کهکشان) ضرب کنیم.

پاسخ، عددی شگفت‌انگیز خواهد بود. بر این أساس، تقریبا ۲۰۰ میلیارد تریلیون ستاره در گیتی وجود دارد. یا به عبارت دیگر ۲۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰ ستاره!

این عدد به قدری بزرگ است که تصور آن واقعا دشوار است. اما بیایید این روش را امتحان کنید تا بلکه بشود درک و تصوری حدودی از این عدد به دست آورد. این عدد تقریبا برابر با حدود ۱۰ برابر تعداد فنجان‌های آبی است که از تمام اقیانوس‌های زمین برداشته شود.

بار دیگر که به آسمان شب نگاه می‌کنید، به این موضوع فکر کنید – و سپس در نظر بگیرید که در تریلیون‌ها سیاره‌ای که احتمالا به دور آن ستاره‌ها می‌چرخند، چه چیزهای عجیبی ممکن است وجود داشته باشد.