وضعیت مهاجرت نخبگان ایرانی در حوزه هوش مصنوعی

بهروز مینایی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، به ذکر آماری از شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی پرداخت و گفت: ۱۹۰ شرکت دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی داریم که این عدد منهای تیم‌هایی است که دارای محصولات صنعتی لبه‌ فناوری هستند ولی هنوز تبدیل به شرکت نشده‌اند. شرکت‌های ثبت‌شده مذکور حدود ۳۰۰ محصول مبتنی بر هوش مصنوعی تولید کرده‌اند و برخی صادرات نیز داشته‌اند.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست جمهوری افزود: یکی از همین شرکت‌ها اینطور مطرح می کرد که توانسته با عنوان یک شرکت اماراتی، محصولی را به وزارت نفت آمریکا بفروشد و درآمد دلاری داشته باشد اما نتوانسته وزارت نفت خودمان را راضی کند که از این محصول استفاده کند! علت این است که بدنه صنعت هنوز عادت نکرده است به بخش خصوصی اعتماد کند و البته برخی هم فکر می‌کنند هوش مصنوعی جای آن ها را می‌گیرد و خیلی علاقه ندارند به این سمت بروند در حالی که اگر سوار بر این فناوری بشوند، بهترین راهبری را خواهند داشت.

وی ادامه داد: البته کشور ما دارد یک فرآیندی را در رسیدن به بلوغ صنعتی طی می‌کند و این اطمینان را به شما می‌دهم که این مقاومت‌ها مقطعی است و هژمونی صنعت انحصاری، در کمتر از ده سال آینده با کنشگری جوانان مخلصی که بسیاری از آنان حتی در مراکز مهم نظام نیز جانمایی شده‌اند، خواهد شکست.

مینایی در پاسخ به این سوال که در حوزه هوش مصنوعی انتقاد دیگری که به تازگی مطرح می‌شود، مهاجرت نخبگان است و از سوی دیگر با پیشرفت فناوری هوش مصنوعی در دنیا خیلی از کشورهای پیشرفته دنبال جذب نیروی انسانی ماهر و نخبه در این حوزه هستند علت اصلی مهاجرت را چه می‌دانید و آیا برنامه‌ای برای کاهش این روند دارید، گفت: به واسطه حضورم در دانشگاه، با اقشار مختلفی که مهاجرت می‌کنند برخورد داشته‌ام و علت اصلی مهاجرت را بیشتر دلایل اقتصادی می‌دانم.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی و رباتیک معاونت علمی ریاست جمهوری تاکید کرد: فکر می‌کنم اگر آینده دانشجویان از جهت کاربست اقتصادی، آینده نسبتا روشنی باشد ولو اینکه درآمدشان نسبت به خارج از ایران پایین‌تر هم باشد، در وطن می‌مانند. دلیل دیگر مهاجرت را عدم اعتماد صنعت به نهاد دانشگاه می‌دانم.

وی در ادامه تصریح کرد: احساس می‌کنم، به دلیل اینکه نخبگان آینده‌ی روشن خود را در ایران به صورت شفاف نمی‌بینند، مهاجرت می‌کنند. نخبگان دغدغه‌شان امنیت شغلی است و وقتی سایر کشورها آغوش خود را باز کرده‌اند و فرد نخبه با ورود به آن کشور سریعا با حقوق بالا استخدام می‌شود، بسیاری از آنها که دوستدار وطن هستند ولی وطن‌پرست نیستند، مهاجرت را به ماندن ترجیح می‌دهند.

مینایی ضمن تاکید بر اینکه در حال حاضر روند مهاجرت نخبگان حوزه هوش مصنوعی صعودی نیست، گفت: اینکه بگوییم آمار مهاجرت نسبت به قبل شدت گرفته، خیر اینطور نیست. وظیفه ما به عنوان بخش دولتی در حوزه‌ی نگهداشت نخبگان، بسترسازی است که اقداماتی را هم آغاز کرده‌ایم و دستور کارمان این است که بیشتر بخش خصوصی را فعال کنیم تا با به‌کارگیری نخبگان، آینده‌ی روشنشان برای آنها شفاف شود.