مصرف زیاد شکر سرعت پیری را افزایش می‌دهد

دانشمندان در مطالعه جدیدی که نتایج آن ۲۹ ژوییه در مجله «جاما نتورک اوپن» (JAMA Network Open) منتشر شد، دریافتند که سلول‌های زنان میانسالی که مواد غذایی سرشار از ویتامین، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها مصرف می‌کنند، در مقایسه با زنانی که مواد مغذی کمتری مصرف می‌کنند، «جوان‌‌تر» است. 

به گزارش لایوساینس دانشمندان جوانی سلول‌ها را از طریق مشاهده برچسب‌های شیمیایی معروف به گروه‌های متیل روی سطح مولکول‌های دی‌ان‌ای ارزیابی کردند. این برچسب‌ها فعالیت ژن‌های خاص را بدون تغییر در کد اصلی دی‌ان‌ای تغییر می‌دهند. به این فرایند اصطلاحا «تغییرات اپی‌ژنتیک» می‌گویند. الگوی گروه‌های متیل با افزایش سن تغییر می‌کند و باور بر این است که در تسریع پیری سلولی نقش دارد.

با اینکه رژیم غذایی غنی از مواد مغذی می‌تواند سرعت پیری را کم کند، به نظر می‌رسد شکر افزوده این اثر را کاهش می‌دهد. 

منظور از شکر افزوده مواد قندی است که در طول تولید یا تهیه غذا به آن اضافه می‌شود؛ مانند قندهای موجود در نوشیدنی‌های شیرین‌شده یا غذاهای آماده که در مقابل قندهای طبیعی قرار می‌گیرد که در شیر، میوه‌ها یا سبزیجات یافت می‌شود.

در این مطالعه، محققان دریافتند زنانی که مقدار بیشتری شکر افزوده مصرف می‌کردند، نسبت به سایرین سریع‌تر علائم پیری سلولی را نشان دادند، حتی اگر رژیم غذایی آن‌ها به طور کلی سالم بود.

 

این مطالعه یکی از نخستین مطالعاتی است که ارتباط بین مصرف شکر افزوده را با آنچه «پیری اپی‌ژنتیک» نامیده می‌شود، نشان می‌دهد. همچنین اولین تحقیقی است که این رابطه را هم در زنان سیاه‌پوست و هم در سفیدپوست‌ها بررسی کرده است. میانگین سن شرکت‌کنندگان ۳۹ سال بود

الیسا اپل، یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد روانپزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، در بیانیه‌ای گفت: «ما می‌دانستیم که میزان بالای شکر افزوده احتمالا بیشتر از هر عامل تغذیه‌ای دیگری با وخیم‌ شدن سلامت متابولیک و بیماری‌های زودرس مرتبط است. اکنون می‌دانیم که پیری اپی‌ژنتیک تسریع‌شده زمینه‌ساز این ارتباط  و احتمالا یکی از بسیار مواردی است که تایید می‌کند مصرف زیاد شکر طول عمر همراه با سلامتی را محدود می‌کند.»

اپل و همکارانش سوابق غذایی ۳۴۲ زن را طی سه روز غیرمتوالی تجزیه و تحلیل و سپس رژیم غذایی هر زن را بر اساس تطابق آن با رژیم‌های غذایی مختلف ارزیابی کردند. این رژیم‌ها عبارت بودند از «رژیم مدیترانه‌ای»‌ــ غنی از گیاهان، غلات کامل و چربی‌های غیراشباع و نیز گوشت‌ قرمز، چربی‌های اشباع و قند کم‌ــ و رژیم دیگری به نام «شاخص تغذیه‌ سالم جایگزین» که به طور خاص بر غذاها و مواد مغذی که به کاهش خطر بیماری‌های مزمن کمک می‌کنند، تاکید دارد.

محققان همچنین معیاری جدید برای اندازه‌گیری مصرف مواد مغذی به نام «شاخص تغذیه‌ای اپی‌ژنتیک» را طراحی کردند که مواد مغذی مرتبط با فرایندهای آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی در بدن و همچنین حفظ و ترمیم ای‌ان‌ای را در نظر می‌گرفت. مثل ویتامین‌های آ، ب۱۲ و ث و به همراه فولات و منیزیم.

این تیم همچنین میزان مصرف شکر افزوده را ارزیابی و با تجزیه و تحلیل متیلاسیون دی‌ان‌ای سلول‌ها در نمونه‌های بزاق، سن اپی‌ژنتیک شرکت‌کنندگان را محاسبه کردند. 

داده‌ها در نهایت ارتباط بین رژیم غذایی و پیری سلولی را نشان دادند اما تنها یک تصویر کلی از وضعیت را به تصویر کشیدند.

این یافته‌ها تایید می‌کند که مصرف غذاهای مغذی که شکر افزوده کمی دارند، می‌تواند طول عمر سالم فرد را افزایش دهد؛ یعنی دوره‌ای از زندگی که فرد فقط زنده نیست بلکه از نظر سلامتی نیز در وضعیت خوبی قرار دارد.