ساخت «رله های برق» گامی مهم در خودکفایی صنعت برق

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، مهتاب خلیلی‌فر، مدیرعامل شرکت مرکز پژوهش و نوآوری برق شهرتاش در خصوص محصولات این شرکت و کاربرد آن‌ها عنوان کرد: محصولی که موفق به اخذ نشان دانش‌بنیان برای آن شده‌ایم، رله بازبست تطبیقی تک فاز برای خطوط انتقال است. با این حال، حوزه فعالیت اصلی شرکت مرکز پژوهش و نوآوری برق شهرتاش، طراحی و ساخت رله‌های حفاظتی خاص و یا دستگاه‌های پایش خاص و همچنین ارائه خدمات پژوهشی در حوزه صنعت برق است.

به گفته وی، رله‌های حفاظتی که با مدیریت زنده‌یاد دکتر شهرتاش در این مجموعه طراحی و ساخته شده‌اند، از این نظر خاص هستند که صنعت برق به هوشمندی ارائه شده توسط این رله‌ها نیاز دارد، در حالی که رله‌های موجود در صنعت این نیاز را به طور کامل برآورده نمی‌کنند. به عنوان مثال، بازبست یکی از توابع حفاظتی رله‌های تجاری موجود است، اما این رله‌ها هیچ هوشمندی نسبت به نیازهای صنعت برق ندارند. به این معنا که این رله‌ها قادر به تشخیص خطای گذرا از خطای دائم نیستند و همچنین در شرایطی که خطای گذرا اتفاق می‌افتد، نمی‌توانند زمان پاک شدن قوس ثانویه را به درستی تشخیص دهند.

مدیرعامل شرکت مرکز پژوهش و نوآوری برق شهرتاش افزود: عدم تشخیص این موارد توسط رله‌های موجود، باعث می‌شود که در زمان وقوع انواع اتصالی‌ها با یک تاخیر زمانی مشخص عمل کنند. این امر در شرایط مختلف با بستن رله روی خطا، تنش مجدد به سیستم وارد می‌کند و شاخص‌های قابلیت اطمینان سیستم که قرار بود با به کارگیری بازبست بهبود یابد، تضعیف می‌شود. در مقابل، رله‌ای که در کلینیک برق ایران طراحی شده است، قادر به تشخیص نوع خطا و همچنین زمان پاک شدن خطا است. در حال حاضر هیچ کدام از رله‌سازان دنیا در دستگاه‌های تجاری خود مدعی این ویژگی تطبیقی نیستند.

این محصول دارای دو ثبت اختراع، TRL۸ و یک گواهی تایید عملکردی از آزمایشگاه مرجع پژوهشگاه نیرو است.

خلیلی‌فر در خصوص بزرگ‌ترین یا مهم‌ترین دستاورد این مجموعه بیان کرد: بزرگترین دستاورد ما در رابطه با این رله، ویژگی منحصر به فرد آن است. به عنوان بهره‌برداران شبکه قدرت به خوبی از اهمیت بازگشت موفق خطوط انتقال ۴۰۰ کیلوولت گلوگاهی پس از وقوع خطا آگاه هستید. اصول بهره‌برداری ایمن شبکه بر پایه معیار N-۱ استوار است اما در شبکه‌ای که در نزدیکی مرزهای پایداری بهره‌برداری می‌شود و در مواردی با خروج اضطراری تجهیزات مواجه می‌شویم، از دست رفتن یک خط کلیدی می‌تواند چالش‌زا باشد و شبکه را تا مرز ناپایداری ببرد.

وی تاکید کرد: در این شرایط، اگر رله در شبکه نصب شود و در برابر خطاهای دائم دستور بلاک و در برابر خطاهای گذرا در سریع‌ترین زمان ممکن دستور بازبست را صادر کند، بزرگترین خدمت را به شبکه برق ارائه داده است.

خلیلی‌فر در پایان این فعال حوزه علم و فناوری در خصوص استفاده از حمایت‌های معاونت علمی ریاست جمهوری گفت: برای گسترش مجموعه نیاز به حمایت مالی و تسهیلات و سرمایه در گردش داریم.