برنامه همکاری علمی و فناوری ایران با کشورهای بریکس

محمد باقری مطلق در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، ضمن اشاره به اینکه ششمین نشست کارگروه مواد پیشرفته و فناوری نانو بریکس ششم و هفتم شهریور ماه در روسیه برگزار شد، اظهار کرد: ذیل برنامه بریکس، نشست‌ها و کارگروه‌های متعددی (بیش از ۲۰۰ عنوان) در حوزه‌های مختلف تعریف شده است و فناوری نانو یکی از این حوزه‌هایی بود که به میزبانی یکی از پیشروترین دانشگاه‌های این کشور یعنی «دانشگاه اورال روسیه» برگزار شد.

مدیر امور بین الملل ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو ضمن اشاره به اینکه این نشست ماهیت علمی و فناوری داشت و نمایندگان تمام کشورهای عضو به جز کشور عربستان سعودی حضور داشتند و دو کشور مصر و هند به صورت مجازی این نشست را دنبال می‌کردند، گفت: در این نشست چندین موضوع توسط ایران مطرح شد و تنها ارائه و محتوای متفاوتی بود چرا که بحث مکانیزم ها، ساز و کارهای سیاستگذاری در حوزه نانو توسط ایران مطرح شد و به یک ارائه الهام بخش تبدیل شد.

چین و آمریکا بزرگ‌ترین مشارکت کننده ایران در حوزه انتشار مقاله

باقری در تشریح جزئیات ارائه ایران در کارگروه نانو بریکس، گفت: اول اینکه ما در این ارائه، آماری از نحوه همکاری کشورهای عضو بریکس ارائه دادیم و در تعاملات حوزه علمی، بزرگ‌ترین مشارکت کننده‌ای که ایران در حوزه علمی با او مقاله منتشر می‌کند، کشور چین است و بعد از آن آمریکا است و کشور عضو بریکس در این همکاری وجود ندارد. ما یک ظرفیت بسیار بزرگی را در کشور هند داریم که یکی از کشورهای عضو بریکس است اما متأسفانه با این کشور خیلی تعاملات علمی را به صورت مشترک پیگیری نکرده ایم. کشورهای دیگر هم به همین شکل است که این خود یک موضوع الهام بخش شد. مقرر شد سال آینده این موضوع (کار علمی و مقالات مشترک) در دستور کار کشورهای عضو بریکس قرار گیرد و توافقاتی در این زمینه انجام شود.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: به عنوان مثال ایران با کشور روسیه تعاملات علمی از جمله با دانشگاه ملی مسکو دارد اما این تعاملات، پیوسته نبوده و مدل سیاستگذارانه به خود نگرفته بود. ما در حال حاضر با «آکادمی علوم روسیه» در حال نهایی کردن توافقنامه‌ای هستیم که با برنامه ریزی بیشتری با دانشگاه‌های ذیل این آکادمی تعاملات گسترده‌تری داشته باشیم. بنا داریم به صورت خاص و جدی تر با کشور روسیه بحث تبادل نمونه‌های آزمایشگاهی، انتشار مقالات در ژورنال‌های مشترک و ایجاد ژورنال علمی مشترک جدید را پیگیری کنیم.

مدیر امور بین الملل ستاد نانو خاطرنشان کرد: موضوع دیگر اینکه در کشورهای دیگر مشابه ایران، نهادی را برای ارزیابی محصولات مبتنی بر فناوری نانو نداریم و یکی از نکات جذابی که در این نشست ارائه شد، این بود که اعضای این کارگروه متولی به صورت استاندارد بشود همکاری کرد. در ایران ستاد نانو متولی هر محصولی که ساختار نانو داشته است و تاییدیه نانومقیاس از سوی این ستاد به محصولات ارائه می‌شود. به عنوان مثال سال گذشته به ۲ مورد از محصولات مبتنی بر فناوری نانو با همکاری سازمان استاندارد، استاندارد مشخص نانو را اعطا کردیم. بنا شد ساز و کاری که ایران در این حوزه دارد را به کشور امارات، مصر و آفریقای جنوبی ارائه و معرفی کنیم تا یک نهاد متولی نانو در این کشورها ایجاد شود.

استفاده از ظرفیت‌های آزمایشگاهی امارات در لبه دانش

باقری با تاکید بر اینکه از ظرفیت‌های علمی کشوری مثل امارات باید بیشتر استفاده کنیم، اظهار کرد: با تعاملاتی که با امارات داشتیم، امیدواریم سال آینده این کشور جزو مقاصد پژوهشی و فناوری ما باشد. امیدواریم در راستای تولید علم مشترک، با استفاده از ظرفیت‌های آزمایشگاهی امارات در لبه دانش، فعالیت‌هایمان را گسترده‌تر کنیم و از گرنت فاندهای آنها بهره مند شویم.

تجاری سازی نانو با برزیل

وی ادامه داد: سال آینده کارگروه نانو بریکس، در کشور برزیل برگزار خواهد شد و به این کشور پیشنهاد مشخصی را دادیم که در حوزه تجاری سازی حوزه نانو یک ظرفیت جدیدی را اعمال کنند به این شکل که ما بتوانیم سال آینده استارتاپ ها در گام اول و در گام بعد شرکت‌ها را معرفی کنیم. چرا که حوزه بریکس حوزه جذابی برای ایجاد تعاملات است و طبیعتاً اگر کمی باهوش باشیم و محصول شرکتی را در برزیل پرزنت کنیم که مورد تقاضای برزیلی‌ها باشند، طبیعتاً مورد استقبال آنها قرار خواهد گرفت و از همان فرصت می‌توان برای بازارسازی و بازاریابی برای محصولات ایرانی استفاده کرد که مورد استقبال کشور برزیل قرار گرفت و در صورت نهایی شدن انشاالله سال اینده با یک کاروان بزرگ‌تر حداقل با حضور شرکت‌ها و استارتاپ ها حضور خواهیم داشت.

مدیر امور بین الملل ستاد نانو با اشاره به تفاهم با روسیه در حوزه میکروالکترونیک گفت: در پیوست این نشست، جلساتی با شرکت‌ها و رئیس یکی از دانشگاه‌های تخصصی در حوزه میکروالکترونیک داشتیم. در روسیه منطقه‌ای به نام زینوگراد داریم که نزدیک مسکو است و قرار بود این منطقه به قطب فناوری الکترونیک تبدیل شود و در واقع مدل سیلیکون ولی را در این منطقه پیاده سازی کنند.

باقری افزود: دانشگاه mirea روسیه در کنار این منطقه وجود دارد و حدود ۶۰ شرکت حوزه میکروالکترونیک در این منطقه فعالیت دارند، ما با یکی از بزرگترین شرکتها که خدمات آر ان دی ارائه می‌دهد و یک شرکت پیشگام در حوزه میکرو است، جلسه‌ای را برگزار کردیم و موضوعات مختلف در ایران و موضوعات آنها مطرح شد و امیدوار هستیم که در آینده‌ای نه چندان دور در چند ماه آینده شاهد کارهای آر ان دی مشترک با شرکت‌ها باشیم. چرا که در حوزه میکروالکترونیک ما یک سری کشورهای پیشگامی مثل چین و آمریکا را داریم، کشورهایی مثل ما و روسیه شدیداً به دنبال توسعه این صنعت که جزو صنایع مادر محسوب می‌شود، هستند و در واقع در شاخصه‌ها و مؤلفه‌های قدرت کشور ما باید به این صنعت مسلط شویم.

وی افزود: در صورتی که ظرفیت روسیه و ایران فعال شود، شاهد تولیدات شگفت انگیزی در حوزه میکرو خواهیم بود و ما شدیداً به همکاری با روس‌ها نیاز داریم. مسیر توسعه همکاری با روسیه در چندین فاز از جمله همکاری در فاز علمی، تبادل استاد و دانشجو، بورسیه تحصیلی دانشجویان ایرانی و روسی، تولیدات علمی مشترک با روسیه و… تعریف شده است.

باقری در پایان گفت: در حوزه صنعتی هم با توجه به اینکه روس‌ها فب های الکترونیکی خوبی دارند و با ظرفیتی که ما در ایران داریم، می‌توانیم دو جانبه با این دوستان توافقات مشترکی داشته باشیم و محصول مشترک با همکاری دو کشور تولید کنیم. طراحی محصولات جدید و تولید نیمه هادی جدید مباحثی است که ما می‌توانیم به صورت مشترک با روسیه همکاری داشته باشیم.