آیا مصرف شکر باعث بروز آکنه می‌شود؟

اگر جزو کسانی‌اید که همیشه با جوش سروکار دارید، ممکن است تحت‌تاثیر توصیه‌های شبکه‌های اجتماعی، به فکر قطع مصرف مواد حاوی شکر برای کنترل جوش‌ها باشید. اما احتمالا فقط متوقف کردن مصرف شکر برای حل مشکل جوش‌ها کافی نیست.

دکتر آنجلی ماهتو، متخصص پوست، به «لایو ساینس» می‌گوید که آکنه حاصل مجموعه‌ای از فعل و انفعالات پیچیده در سطوح هورمونی و غدد چربی است که شرایطی مثل جمع شدن سلول‌های مرده و میکروبیوم‌های پوست، تجمع میکروارگانیسم‌ها روی پوست، و نیز عواملی از شیوه زندگی، مانند استرس و رژیم غذایی، می‌توانند در پدید آمدن آن موثر باشند. 

هر چند برخی مطالعات تغذیه‌ای، ارتباط‌هایی بین مصرف قند و بروز آکنه پیدا کرده‌اند، اما دکتر تانیا گریوال، متخصص پوست و مدرس دانشگاه واشنگتن، به لایو ساینس گفت که با توجه به مجموعه عوامل موثر در بروز آکنه، صرفا تغییر رژیم غذایی به عنوان درمان به بیماران مبتلا به آکنه توصیه نمی‌شود و اغلب به داروهای موضعی یا خوراکی نیز نیاز است.

در یک آزمایش کنترل‌شده و مبتنی بر تصادفی‌سازی‌ در کره جنوبی، شرکت‌کنندگان مبتلا به آکنه که رژیم غذایی با میزان کربوهیدرات و شاخص گلیسمی پایین داشتند، در مقایسه با شرکت‌کنندگانی که رژیم‌های پرکربوهیدرات داشتند، به بهبود جزئی در آکنه دست یافتند. 

با این حال از آنجا که بسیاری از مطالعات در زمینه آکنه بر مبنای تجربه‌های شخصی طراحی شده‌اند، تفسیر قطعی آن‌ها دشوار است. مثلا ممکن است شرکت‌کننده‌ای مشخصات ظاهری آکنه را داشته باشد، اما در واقع به مشکل پوستی فولیکولیت (آسیب‌دیدن و مسدود شدن فولیکول‌های مو که می‌تواند به التهاب پوست و بروز جوش منجر شود) دچارباشد.

معمولا شرکت‌کنندگان در پژوهش‌های تجربی برای بررسی ارتباط بین رژیم غذایی و آکنه، نظرسنجی‌هایی را درباره وعده‌های غذایی خود تکمیل می‌کنند. به گفته ماهو، احتمال زیادی وجود دارد که مردم ماهیت دقیق مواد خوراک‌های خود یا مقدار دقیق آن را ندانند. از این گذشته، نظرسنجی‌ها در چند مقطع زمانی انجام می‌گیرد و بنابراین، نحوه تغییر الگوهای رژیم غذایی در بلندمدت، تا حد زیادی نادیده گرفته می‌شود. همچنین، اغلب غذاهای شیرین حاوی ترکیبات دیگری‌ مانند کاکائو یا مواد لبنی‌اند که ممکن است در بروز آکنه موثر باشنند.

 

 برخی دیگر از محرک‌های آکنه نیز در مطالعات مبتنی بر تغذیه نامشخص‌ است و بررسی آن‌ها به‌راحتی ممکن نیست. بر فرض، تجمع هورمون کورتیزول، هورمون استرس، می‌تواند آکنه را بدتر کند، یا افراد ممکن است به بیماری‌های زمینه‌ای که  محرک آکنه‌اند، مثل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، (وضعیتی که با مقاومت به انسولین همراه است و تخمدان‌ها بیش از حد، هورمون‌های مردانه تولید می‌کنند)، مبتلا باشند.

افزایش هورمون‌های مردانه، مانند تستوسترون و ترکیب جانبی آن، دی‌هیدروتستوسترون، از محرک‌های اولیه آکنه در زنان و مردان‌ است. سطوح بالای هورمون‌های مردانه باعث ترشح بیشتر چربی در غدد تولیدکننده سبوم در پوست می‌شود. وقتی منافذ فولیکول‌های مو با مقدار زیاد این ماده روغنی مسدود شود، جوش‌ ظاهر می‌شود. رطوبت و چربی، این محیط را برای رشد باکتری‌های مولد آکنه مساعد می‌کند که برخی سویه‌های آن باعث ایجاد التهاب می‌شوند که ظاهر قرمز و متورمی برای جوش‌ها ایجاد می‌کند.

به لحظا نظری، غذاهایی که باعث افزایش ناگهانی سطح قند خون می‌شوند، می‌توانند تولید این هورمون‌ها را که محرک آکنه‌اند افزایش دهند. غذاهایی با شاخص گلیسمی بالا (شاخص گلوکز یا قند خون، مقدار قندی را نشان می‌دهد که پس از مصرف کربوهیدرات‌ها در واحد زمانی معینی در بدن آزاد می‌شود)، مانند نان سفید، فیبر کمی دارند و قند را به سرعت در خون آزاد می‌کنند و باعث تحریک واکنش انسولین می‌شوند. این موضوع باعث افزایش «فاکتور رشد شبه‌انسولین» (insulin growth factor-1) می‌شود؛ هورمونی که تولید هورمون مردانه را افزایش می‌دهد. در همین حال، غذاهای پرفیبر، مانند اغلب میوه‌ها، شاخص گلیسمی پایینی دارند و قند را به تدریج و بدون ایجاد واکنش انسولین، وارد جریان خون می‌کنند.

طبق این نظریه، اگر مواد قندی با مواد دارای فیبر مصرف شوند، ممکن است کمتر به ایجاد آکنه بینجامد. با این حال، اگرچه افزایش انسولین می‌تواند به ایجاد تغییرات هورمونی محرک آکنه منجر شود، عوامل مخدوش کننده‌ای مثل کم‌اطلاعی ما از اینکه چه مقدار مواد قندی باعث ایجاد جوش می‌شود، این مطالعات را مختل می‌کند.

افراط در مصرف مواد حاوی شکر احتمالا به ایجاد آکنه کمک می‌کند، اما سنجش تاثیر آن در قیاس با سایر محرک‌ها، دشوار است.

اغلب افراد در تلاش برای درمان آکنه، به جای مشورت با متخصص پوست، رژیم غذایی خود را تغییر می‌دهند و با حذف مواد قندی و سایر غذاهایی که ادعا می‌شود باعث تحریک آکنه می‌شوند، می‌کوشند چرخه دچار شدن به این عارضه را متوقف کنند. اما دکتر ماهتو می‌گوید، اگرچه غذای خوب و سالم علاوه بر کل بدن، برای پوست هم مفید است، احتمالا وسواس در مورد خوراکی‌ها، همیشه به درمان آکنه کمک نخواهد کرد.

منبع: ایندیپندنت