توسعه هوش مصنوعی در گروی تامین زیرساخت‌های پردازش داده است

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، برگزیدگان جشنواره «مصنوعی و آینده پژوهش» طی مراسمی که با حضور روح الله دهقانی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری و علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد، معرفی و تقدیر شدند.

دهقانی با بیان این‌که تسلط بر فناوری هوش مصنوعی به عنوان یکی از فناوری‌های تحول آفرین، لازمه اقتدار و ارزش آفرینی است، افزود: امروزه علم و فناوری به عاملی برای خلق ثروت و قدرت تبدیل شده و این در حالی است که در گذشته، علم صرفاً مولفه‌ای از فرهنگ و تمدن به شمار می‌رفت.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور ادامه داد: دانشمندان قرون ۱۸ و ۱۹ با این که دانشمندان برجسته و تراز زمانه خود بودند اما وضع مالی چندان مناسبی نداشتند اما از دوره‌ای به بعد زمانی که علم، فناوری و در نتیجه ارزش و ثروت ایجاد کرد به یک عامل ثروت افرین تبدیل شد. به طوری که امروز علم و فناوری علاوه بر این که یک عامل فرهنگی تمدنی و ثروت آفرین هستند به یک عامل قدرت‌ساز تبدیل شده‌اند.

وی با بیان این‌که فناوری، انسان را از بیرون تقویت و از درون تضعیف می‌کند، ادامه داد: درست از هنگامی که فناوری ماشین به زندگی بشر وارد شد، انسان توانست کارهای عظیم و خارق‌العاده‌ای را در محیط پیرامون خود تحقق ببخشد، سازه‌های عظیم ایجاد کند، کارخانه‌های بزرگ و با حجم تولید بالا تأسیس کند و تجهیزات پیشرفته بسازد. به تناسب این رشد اما عضلات انسان کم‌تر مورد استفاده قرار گرفت و تضعیف شد به طوری که طی گذر نسل‌ها، انسان امروزی نسبت به یک یا دو سده قبل خود، عضلات ضعیف‌تری دارد. حتی فرزندان این نسل، نسبت به بچه‌هایی که سال‌های قبل و پیش از ظهور فناوری ماشین متولد شده‌اند بنیه عضلانی ضعیف‌تری دارند. فناوری شبکه‌های اجتماعی این قابلیت را به انسان داد که بدون سفر به دوردست، گروه‌های دوستی و تعاملات اجتماعی داشته باشند یعنی بیرون را تقویت کرد ولی در بنیان خانواده تضعیف ایجاد کرد و انسان امروز درون‌گراتر از گذشته است.

هوش مصنوعی دوران‌هایی داشته و از شبکه‌های عصبی شروع شده و امروز که هوش مصنوعی مولد را داریم به نقطه‌ای رسیده که می‌تواند فکر، طراحی و تحلیل کند. آن چه که امروز در قالب نرم افزارها و ابزارهای هوش مصنوعی برجسته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد، گوشه‌های کوچکی از ابعاد هوش مصنوعی است و گستره نقش آفرینی و میدان عمل این فناوری، بسیار فراتر از این‌ها است. این فناوری تا جایی پیش رفته که داروهای جدید به کمک هوش مصنوعی طراحی می‌شوند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور با تأکید بر این که همان طور که فناوری ماشین عضلات انسان را هدف قرار داد، هوش مصنوعی تفکر و مغز انسان امروز را هدف قرار می‌دهد ادامه داد: با گسترش هوش مصنوعی و استفاده کم‌تر انسان از مغرش، بعید نیست در آینده، منتظر بشری باشیم که مغز کوچک‌تری دارد. این یک حقیقت است و ابداً موضوعی فانتزی نیست و این تغییر و تحول ژنتیکی اجتناب ناپذیر خواهد بود.

وی با بیان این‌که این فناوری، مشاغل جدید را هم هدف قرار می‌دهد، افزود: فناوری ماشین، شغل‌های کارگری را تهدید کرد و با آمدن فناوری‌های ارتباطی و موبایل، مشاغل سنتی مخابرات از بین رفتند. امروز ظهور هوش مصنوعی، شغل‌های مدرن و مبتنی بر اندیشه و تفکر را هدف قرار داده است. وجه تمایز انسان و حیوان قدرت تعقل و تفکر اوست و هوش مصنوعی، دقیقاً همین وجه تمایز یعنی قدر تعقل، تجریه و تحلیل را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

دهقانی با بیان این‌که هوش مصنوعی در آینده‌ای بسیار نزدیک، جهان را به دو بلوک صاحبان فناوری هوش مصنوعی و مصرف کنندگان تحت کنترل این فناوری تقسیم خواهد کرد، ادامه داد: ارتش‌ها در گذشته با تعداد سرباز و امروز با تعداد تجهیزات سنجیده می‌شوند. سطح علمی یک جامعه هم در این دوره نه با تعداد نخبگانش بلکه با تعداد پردازنده‌های هوش مصنوعی، تجهیزات و ابزارهای مبتنی بر این فناوری سنجیده خواهد شد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری با بیان این‌که موج فناوری هوش مصنوعی بسیار سریع و با دامنه اثر عمیق خواهد بود، ادامه داد: فناوری‌ها مانند موج هستند که یک دامنه حرکت، اوج و فرود دارند. مثلاً موج اقتصاد دیجیتال که در کمتر از ۱۰ سال همه حوزه‌ها را درنوردید. فناوری هوش مصنوعی یک دامنه زمانی تحول آفرینی بسیار کوتاه‌تر و اوج بسیار بلندتری خواهد داشت که نشان دهنده فرصت زمانی بسیار اندک برای تسلط بر این فناوری و عمق تأثیرگذاری بسیار بیش‌تر این فناوری خواهد بود. بر همین اساس هوش مصنوعی می‌تواند یک حوزه مخرب، بر هم زننده و یا در عین حال تحول آفرین و سازنده باشد.

رئیس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به ملزومات تسلط بر حوزه هوش مصنوعی گفت: یکی از اصلی ترین لازمه‌های هوش مصنوعی، «داده» است. هوش مصنوعی برای پیشبرد خود باید سوار اقتصاد دیجیتال شود که ابعاد مختلف اقتصاد دیجیتال، از جمله حوزه داده، به طور کامل در کشورمان پیاده سازی نشده است. اگر موج اقتصاد دیجیتال به طور کامل وارد کشور می‌شد قطعاً شاهد تغییرات چشمگیرتری در حوزه هوش مصنوعی می‌بودیم. اصل هوش مصنوعی، داده است. داده به هوش مصنوعی می‌آموزد، آن را گسترش می‌دهد و در تغییر و تحولات جامعه نقش آفرینی می‌کند. مدل‌های بزرگ و سخت افزارهای بزرگ، جزو دومین و سومین مؤلفه‌های لازم برای توسعه هوش مصنوعی هستند.

دهقانی با بیان این‌که سازمان اسناد و کتابخانه ملی یک منبع ارزشمند برای تأمین «داده» عمیق و گسترده است، ادامه داد: کم‌تر زیرساختی همچون سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران داریم که داده‌های وسیع و عمیق در این حجم و ابعاد در اختیار داشته باشد. این سازمان، یک معدن بسیار وسیع و عمیق از داده‌ها در اختیار دارد و اگر قرار باشد به توسعه هوش مصنوعی توجه شود، مبدا آن همین سازمان اسناد خواهد بود. اگر این داده‌ها را در مسیر توسعه هوش مصنوعی استفاده کنیم می‌توانیم در توسعه و تحول تمدنی تأثیرگذار باشیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور با اشاره به حمایت از پردازش این داده‌ها به کمک مردم و شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: این کار مهم، به دست بخش خصوصی محقق می‌شود و دستگاه‌های دولتی صرفاً می‌توانند تسهیلگر باشند تا مردم، شرکت‌های دانش بنیان و دیگر شرکت‌ها انتفاع ببرند و انتفاع برسانند. رشد اقتصاد دیجیتال در کشور هم مرهون تلاش مردم بود و دولت صرفاً زیرساخت‌های ارتباط دیجیتال را فراهم کرد، بنابراین اگر زیرساخت لازم برای توسعه فناوری و استفاده از داده‌ها به دست شرکت‌های دانش بنیان و مردم توسعه پیدا کند می‌توانیم شاهد تحولی در هوش مصنوعی باشیم.