چگونه تب به مقابله با عفونت کمک می‌کند؟

وقتی بیمارید و تب دارید، پزشک احتمالا به شما می‌گوید که این نشان می‌دهد سیستم ایمنی بدنتان دارد با عفونت مقابله می‌کند. تب معمولا نتیجه پیام‌های شیمیایی است که سلول‌های ایمنی از محل عفونت به مغز می‌فرستند تا دمای بدن را بالا ببرد.

با وجود این، اگر پزشک بپرسید تب دقیقا چگونه از شما محافظت می‌کند، انتظار پاسخ کامل و قانع‌کننده نداشته باشید. به‌رغم اتفاق نظر در مورد فایده تب در مقابله با عفونت‌ها، چگونگی‌اش محل اختلاف نظر است.

به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، وب‌سایت کانورسیشن در مقاله‌ای نوشته ادموند کی لگراند، از دانشگاه تنسی، و جو الکاک، از دانشگاه نیومکزیکو، به این سوال پاسخ می‌دهد.

عفونت در اثر عوامل بیماری‌زا ایجاد می‌شود، که ممکن است میکروب‌هایی مانند گونه‌های خاص باکتری، قارچ یا پروتوزوآ باشند.

به نوشته لگراند و الکاک، تب به مهار عفونت کمک می‌کند زیرا دمای بالاتر عامل بیماری‌زا را تحت فشار ناشی از گرما قرار می‌دهد، آن را می‌کشد یا دست‌کم مانع رشدش می‌شود. اما چرا دمای بالای بدن که نمی‌تواند سلول‌های سالم بدن را بکشد، به طیف وسیعی از عوامل بیماری‌زا آسیب می‌زند؟

متخصصان ایمنی‌شناسی متوجه شده‌اند که اندکی گرما سبب می‌شود سلول‌های ایمنی بهتر کار کنند. بنابراین، تب لازم است تا عملکرد دفاعی‌شان تقویت شود.

 

لگراند و الکاک در ادامه می‌نویسند علاوه بر گرما، سطح اکسیژن پایین‌تر و اندکی اسیدیته عملکرد سلول‌های ایمنی را بهبود می‌بخشد. از آن‌جا که شرایط در محل‌ عفونت پراسترس است، منطقی است که سلول‌های ایمنی به‌نحوی تکامل پیدا کرده باشند که نهایت بهره‌وری را در این شرایط داشته باشند. برخی پژوهشگران معتقدند که سلول‌های ایمنی خودشان شرایط را در موضع عفونت پراسترس می‌کنند تا به عوامل بیماری‌زا در حال رشد آسیب بزنند.

التهاب پاسخ دفاعی موضعی به عفونت است که با حرارت، درد، قرمزی و التهاب همراه است. پژوهشگران دریافته‌اند که بافت‌های ملتهب یک تا دو درجه از بافت‌های عادی مجاور گرم‌ترند؛ بنابراین، گرما فقط محصول افزایش جریان خون در موضع نیست، بخشی از آن گرمای اضافی از سلول‌های ایمنی ناشی می‌شود.

سلول‌های ایمنی عوامل بیماری‌زا را با انواع راه‌های استرس‌زا هدف قرار می‌دهند تا آن‌ها را بکشند یا مانع رشدشان شوند، از گونه‌های فعال اکسیژن گرفته تا پپتیدهای سمی، آنزیم‌های گوارشی، اسیدیته بالا و کمبود مواد مغذی. بیشتر واکنش‌های شیمیایی با افزایش دما تسریع می‌شوند، بنابراین جای تعجب ندارد که گرما سپرهای دفاعی بدن را تقویت می‌کند.

به عقیده نویسندگان مقاله، این دیدگاه که گرمای تب عوامل بیماری‌زا را می‌کشد و واکنش دفاعی را تقویت می‌کند درست اما ناکامل است. توانایی تب در مهار عفونت از چند درجه اضافه اما حیاتی ناشی می‌شود که گرمای موضعی بدن را افزایش می‌دهد تا به عوامل بیماری‌زای در حال رشد آسیب بزند. و تب همیشه همراه سایر سپرهای دفاعی عمل می‌کند، نه به‌تنهایی.

در بیش از ۶۰۰ میلیون سال، تب بخشی از حیات روی این سیاره بوده است و بشر نیز زنده بودنش را مدیون این گرمایی است که با عفونت مقابله می‌کند.