نقش نخبگان در تاثیرگذاری حکمرانی دانش بنیان افزایش می‌یابد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، روح الله دهقانی که در دیدار صبح امروز جمعی از نخبگان و استعدادهای برتر علمی کشور با مقام معظم رهبری سخن می‌گفت، اظهار داشت: خدا را شاکرم که بار دیگر توفیق داریم با جمعی از نخبگان در محضر حضرت‌عالی باشیم که حقیقتاً بزرگترین حامی و دلگرمی جریان علم و فناوری کشور در همه این سال‌ها بوده‌اید.

وی خاطرنشان کرد: به برکت انقلاب اسلامی، رهبری داهیانه و حمایت قاطع حضرت‌عالی از حرکت نخبگان کشور امروز با داشتن دانشمندان و پژوهشگران به نام در تراز جهانی، حدود ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان، سه هزار شرکت فناور مستعد دانش بنیانی و دو هزار شرکت خلاق، کشور از یک ظرفیت عظیم برای تأثیرگذاری در سطح کلان حکمرانی و تحول علم و فرهنگ و اقتصاد در گام دوم انقلاب اسلامی برخوردار است. در این روزها، علم و فناوری به عنوان یک عامل اقتدار و برتری از ارکان اساسی تعاملات و همکاری‌های بین‌المللی دولت مردمی ایران قوی قرار گرفته و به طور چشمگیری شاهد رشد ارتباطات و تبادلات بین‌الملل در همه زمینه‌های علم و فناوری هستیم که لازم است از اهتمام ویژه رئیس محترم جمهور به آن صمیمانه تشکر کنم.

دهقانی تصریح کرد: در گام دوم انقلاب، بنیاد ملی نخبگان در مسیر یک تحول بنیادین از یک نهاد صنفی صرفاً متمرکز بر رفع نیازهای نخبگان به یک نهاد مردمی برآمده از نخبگان برای تأثیرگذاری در حکمرانی دانش بنیان در همه زمینه‌ها قرار دارد. ایجاد فرصت‌های اشتغال در دستگاه‌های اجرایی، ایجاد فرصت‌های تشکیل شرکت‌های دانش بنیان بر مبنای هسته‌های استاد محور، بازدیدهای دانشجویی با محوریت استادان از شرکت‌های دانش‌بنیان – به عنوان چشم اندازهای نزدیک، در دسترس و قابل لمس برای دانشجویان که نسبت به بازدید از صنایع بزرگ بسیار امیدآفرین‌تر است – تغییر نظام شناسایی نخبگان از روش‌های صرفاً خوداظهاری بر مبنای مقالات و مدارک به روش‌های فعال و استفاده از کانون‌های مردمی برای معرفی نخبگان علی الخصوص در مناطق کمتر برخوردار، توجه ویژه به نسل دانش آموزان مستعد و فعالیت کاملاً همراه و در هم تنیده با معاونت علمی نمونه‌هایی از برنامه‌های تحول این بنیاد است که در حال اجراست.

وی افزود: در نسل چهارم معاونت علمی و فناوری که با چشم انداز تحقق اقتصاد دانش بنیان پیش می‌رود نیز این رویکرد تحولی گام دومی در برنامه قرار دارد. نظام جدید ارزیابی و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، علاوه بر سطح فناوری، تعداد اشتغال تخصصی ایجاد شده توسط شرکت و میزان تولید ارزش و ثروت را نیز برای ارتقا کیفی شرکتها در نظر دارد.

به گفته دهقانی، ستادهای توسعه فناوری بر مبنای ظرفیت‌ها و فرصتهای کشور و همچنین کلان روندهای دنیا، بازآرایی و بازطراحی شده و در زمینه‌های هوش مصنوعی و رباتیک، زیست مهندسی، کوانتوم، نانو و میکرو، شناختی، ارتباطات و اتصال‌پذیری، مواد و فناوری‌های پیشرفته ساخت و همچنین فناوری‌های حکمرانی و مالی با نگاه کاشتن برای آینده تعریف مأموریت شده است.

وی افزود: از سوی دیگر برای نفوذ دستاوردهای فناورانه که از گذشته تاکنون داشته‌ایم در حوزه‌های اقتصادی که کشور در آن مزیت ویژه دارد، ستادهای ویژه توسعه اقتصاد دانش بنیان در حوزه‌های نفت و پتروشیمی، معدن، کشاورزی و امنیت غذایی، سلامت، طب سنتی و گیاهان دارویی، حمل و نقل و فضایی و همچنین عمران و ساختمان با هدف توسعه بازار شرکت‌ها، انجام پروژه‌های بزرگ و رفع نیازهای کشور در قالب کنسرسیوم‌های دانش بنیان برای رسیدن به سهم حداقل یک درصدی از GDP که اکنون حدود دو دهم درصد است، تشکیل شده اند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تصریح کرد: با حمایت ویژه رئیس جمهور محترم و استفاده از ظرفیت‌های مترقی قانون جهش تولید دانش بنیان، قراردادهای بسیار خوبی در قالب پروژه‌های بزرگ صنعتی در تعامل نزدیک و کم نظیر با وزارتخانه‌های نفت، صمت و نیرو و سایر دستگاه‌ها با معاونت علمی عقد شده که در این ستادها در حال پیگیری و اجراست.

وی افزود: با توجه به تاکید حضرت‌عالی بر لزوم تحول و نقش‌آفرینی جریان دانش بنیان بر اقتصاد و اقتدار کشور باید در ابزارها و روش‌ها نیز تحول ایجاد شود. در حوزه توسعه و آفرینش و علم و فناوری که از آن به عنوان کاشتن برای آینده یاد می‌کنیم، نیازمند نگرش‌ها و ساختارهای جدید و بسیار قدرتمند هستیم. با توجه به کوتاه شدن فواصل زمانی میان موج‌های فناوری و تحولات سریع در این حوزه و توجه ویژه کشورهای همسایه و رقیب در آن که تهدیدی جدی برای حفظ استعدادهایمان در کشور است، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در ایجاد زیرساخت‌های فناورانه و آزمایشگاه‌های ملی تراز بین‌المللی در حوزه‌های مورد اشاره هستیم.

به گفته دهقانی، مراکز ملی آفرینش فناوری، یکی از مهمترین الزامات در ایجاد امید و نشاط و بالا بردن سقف پرواز در فعالیت‌های نخبگان برای ساختن نسل‌های آینده از قدرت فناورانه کشور است. در زمان حاضر، روش‌هایی که تاکنون استفاده می‌کردیم، سرمایه گذاری ها و پروژه‌های کوچک ذیل پژوهشکده‌ها، مراکز نوآوری و شرکت‌های دانش بنیان به هیچ وجه نمی‌تواند به تنهایی پیشران آفرینش فناوری و رقابت در آن باشد و لازم است چند پروژه عظیم در مراکز ملی آفرینش فناوری در حوزه‌هایی که ذکر شد برای به کارگیری و ایجاد شبکه‌های بزرگ از دانشمندان و شرکت‌های دانش بنیان تعریف شود که نیاز به حمایت و نگاه بلندنظرانه و افق آینده‌نگر حضرتعالی دارد. هوش مصنوعی مهمترین موضوع در این زمینه است که اخیراً در مکاتبه‌ای خدمتتان به تفضیل بیشتری عرض کردم.

وی افزود: مهمترین راهبرد برای ارتقا سهم اقتصاد دانش بنیان از GDP این است که شرکت‌ها و کنسرسیوم‌های دانش بنیان در زنجیره ارزش بنگاه‌ها و صنایع بزرگ اقتصادی کشور قرار گیرند.

دهقانی با بیان این که نباید بازارهایی را که در آن ظرفیت داریم به راحتی به دیگران واگذار کنیم، گفت: به عنوان مثال اگر حوزه سلامت کشور با در نظر گرفتن سخت‌ترین استانداردها و تاییدیه‌ها، دارو و تجهیزات پزشکی که با خروج ارز از خارج کشور تهیه می‌شود را حداقل سه تا پنج سال به حداقل ۷۰ درصد قیمت خارجی از محصول فناورانه بومی خرید تضمینی کند، جریان عظیمی از سرمایه‌های مردمی و شرکت‌های دانش بنیان به حرکت در می‌آید که در کمتر از پنج سال کشور را در این حوزه خودکفا خواهد کرد. مشابه این اقدام می‌تواند در حوزه‌های دیگر هم به همین شکل انجام شود.

وی در پایان به موضوع نظام تأمین مالی برای حرکت جریان ساز زیست بوم فناوری و نوآوری کشور اشاره کرد و گفت: نظام تأمین مالی دانش بنیان در قالب صندوق‌های کوچک پژوهش فناوری و صندوق‌های خطرپذیر اگر چه در دوره‌هایی برای شکل دادن به شرکت‌ها و زیست بوم کارآمد بوده است ولی در مقایسه با اهداف بلند و ظرفیت‌های بسیاری که وجود دارد، بسیار خرد و نامتناسب است. به نظر می‌رسد هدفگذاری برای ایجاد بانک خطرپذیر اقتصاد دانش‌بنیان بر مبنای سرمایه‌ها و دارایی‌های همین شرکت‌ها بتواند تحول بسیار ارزشمندی را در جهش تولید دانش بنیان و مردمی کردن آن رقم بزند.