معرفی شایستگان نوبل ۲۰۲۴/ از هوش مصنوعی تا داروی چاقی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سی ان ان، از فردا معرفی برندگان جوایز نوبل پزشکی، فیزیک و شیمی آغاز و به این ترتیب برخی از محققان با درخشان ترین ذهن ها در جهان یک شبه از گمنامی به شهرت می رسند.

این جایزه که حدود یک قرن قبل توسط آلفرد نوبل سوئدی بنیانگذاری شد، تحقیقات نوینی را که ممکن است چند سال طول کشیده باشد تقدیر می کند.

پیش بینی برندگان این جوایز کار بسیار سختی است. با این وجود انبوهی از اکتشافاتی وجود دارند که شایسته دریافت نوبل هستند. در همین راستا ۵ مورد از دستاوردهای مهم که زندگی انسان ها را دگرگون کرده اما هنوز برنده جایزه نوبل نشده اند و گمان می رود جزء کاندیداهای دریافت جایزه باشند را می توانید در زیر بخوانید:

تحقیق دور و دراز درباره نخستین ژنوم انسان

یکی از کاندیداهای این جایزه تهیه نقشه ای از ژنوم انسان است. این پروژه در دهه ۱۹۹۰ آغاز و در ۲۰۰۳ میلادی تکمیل شد. بازگشایی کد ژنتیک انسان توسط کنسرسیومی از هزاران محققان در آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، ژاپن و چین انجام شد. این دستاورد تاثیر مهمی در زیست شناسی، پزشکی و حوزه های مختلف دارد اما یکی از دلایل عدم اعطای جایزه نوبل به آن تعداد محققان شرکت کننده در پروژه است.

جایزه نوبل را می توان حداکثر به ۳ نفر اختصاص داد.

درمان انقلابی چاقی

توسعه داروهای کاهش وزن که هورمونی به نام «پپتید شبه گلوکاگون یک» یا GLP-۱ را تقلید می کنند، درمان را در سال اخیر دگرگون کرده است. توسعه دارویی که قند خون و اشتها را برای استفاده از کربوهیدرات کاهش می دهد پتانسیل آغاز عصری برای درمان چاقی و چالش های مرتبط با آن مانند دیابت نوع ۲ را در خود دارد.

سوتلانا موژوف، دکتر جوئل هابنر و لوته بجر نادسن این دارو را توسعه داده اند که «سماگلوتید» ( semaglutide)نام دارد. آنها برنده «جایزه تحقیقات پزشکی بالینی Lasker-DeBakey ۲۰۲۴» شدند و که پیش بینی می شود دریافت کنندگان این جایزه بتوانند نوبل را نیز کسب کنند.

موژف بیوشیمی دان و استادیار دانشگاه راکفلر، هابنر پروفسور دانشگاه هاروارد و نادسن محقق مشاور ارشد در Novo Nordisk است.

پیشروان هوش مصنوعی شایسته نوبل

هوش مصنوعی زندگی مردم جهان را با سرعتی خارق العاده تغییر می دهد. در این حوزه محققان زیادی فعالیت می کنند اما به گفته «دیوید پندلبری» رئیس بخش تجزیه و تحلیل تحقیقات در موسسه اطلاعات علمی Clarivate، نام ۲ نفر را به دلیل تحقیقات کلیدی شان در این حوزه را مطرح کرده است.

«دمیس حسابیس» و «جان جامپر»، مخترعان «مخزن داده ساختار پروتئین آلفا فولد»، یک برنامه هوش مصنوعی در دیپ مایند گوگل هستند که ساختارهای سه بعدی پروتئین ها را از توالی اسیدهای آمینه رمزگشایی می کند. حداقل ۲ میلیون محقق در سراسر جهان از این یافته استفاده کرده اند.

آلفا فولد مانند جستجوی گوگل برای ساختارهای پروتئینی عمل و دسترسی آنی به مدل های پیش بینی شده از پروتئین ها را فراهم می کند. به این ترتیب پیشرفت در زیست شناسی و دیگر حوزه های مرتبط نیز سرعت می گیرد.

از زمان انتشار تحقیق این دو نفر در سال ۲۰۲۱ میلادی تاکنون بیش از ۱۳ هزار بار به این تحقیق ارجاع شده است. این ۲ تاکنون برنده جایزه لاسکار ۲۰۲۳ و Breakthrough prize نیز شده اند.

درک میکروبیوم روده

در بدن انسان هزاران میلیارد میکروب (باکتری، ویروس و قارچ) زندگی می کنند که در مجموع میکروبوم انسانی را تشکیل می دهند. محققان با توجه به دستاوردهای توالی ژنتیک در ۲ دهه گذشته به درک بهتری از فعالیت این میکروب ها، شیوه ارتباط آنها با یکدیگر و کنش و واکنش شان با سلول های انسانی به خصوص در روده دست یافته اند. این حوزه نیز شایسته دریافت جایزه نوبل است.

دکتر جفری گوردن و دکتر رابرت جی گلاسر از دانشگاه واشنگتن در سن لوییس در این حوزه پیشرو هستند. گرودن به درک انسان از میکروبیوم روده و ارتباط آن با سلامت انسانی کمک شایانی کرده است. تحقیقات او نشان داد میکروبیوم روده نقشی مهم در تاثیر تغذیه بر سلامتی دارد و تقریباً ۲۰۰ میلیون کودک را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می دهد.

کشف ژن های سرطانزا

در دهه ۱۹۷۰ میلادی مشخص شد گاهی اوقات سرطان در ژنتیک خانواده افراد وجود دارد اما تفکر غالب آن بود که در سرطان سینه عامل موروثی دخیل نیست. مری کلر کینگ که اکنون پروفسور پزشکی در دانشگاه واشنگتن است، پیش زمینه تحقیق در زمینه تمایز ژنتیک بین انسان و شامپانزه را داشت و روشی جدید درباره پژوهش در این زمینه را در پیش گرفت.

او ۱۷ سال صرف ردیابی و شناسایی نقش جهش ژن BRCA۱ در سرطان سینه و تخمدان کرد. این کشف به ایجاد تست های ژنتیکی منجر شد که زنان با ریسک ابتلا به سرطان سینه را شناسایی و همچنین به اتخاد گام های لازم برای کاهش این ریسک کمک می کند.