با وجود تحریمها به انزوای علمی نرفتیم

به گزارش خبرنگار مهر، پیمان صالحی صبح امروز در نشست پدافند غیرعامل وزارت علوم که در سالن شهدای علمی این وزارتخانه برگزار شد گفت: در حوزه پدافند غیرعامل اقدامات پیشینی و اقدامات پسینی داریم که اگر در اقدامات پشینی موفق باشیم اقدامات پسینی لازم نیست و مبنای اقدامات پسینی، پژوهش و فناوری است.

وی با مرور دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری گفت: با مرور این دستاوردها می‌خواهیم بدانیم چطور از این دستاوردها در حوزه پدافند غیرعامل می‌توان استفاده کرد.

صالحی در مورد رتبه و تعداد اسناد علمی ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس توضیح داد: رتبه علمی ایران ظرف دو دهه از رتبه ۵۴ به رتبه ۱۵ در این پایگاه رسیده است و رتبه استنادی ما با رتبه علمی متناسب است؛ یعنی تولیدات علمی ما دیده و به آنها ارجاع می‌شود. همچنین بالای ۳۵ درصد مشارکت‌های علمی جهانی داریم که به رغم وجود تحریم‌ها یعنی ما به انزوای علمی نرفته ایم.

وی با اشاره به حوزه تحقیقات پژوهشگران ایرانی در سال ۲۰۲۲ گفت: به ترتیب پزشکی، مهندسی، علوم مواد، شیمی و ژنتیک برخی از حوزه‌های مهم و پرشمار در تحقیقات پژوهشگران ایرانی بوده اند. بحث بعدی در اقدامات پیشینی، گسترش زبان فارسی در حوزه تحقیقات علمی است که دستور مقام معظم رهبری هم هست.

دبیرکل شورای عالی عتف در مورد مجلات علمی ایران نیز گفت: امروز ۱۴۹۰ عنوان مجله در وزارت علوم تأیید شده که باید در عرصه‌های بین المللی نیز دیده شود و به گفته مقام معظم رهبری تا سال ۱۴۵۰ هر کس خواست علم یاد بگیرد، ضرورت داشته باشد که زبان فارسی بداند.

وی با اشاره به اهمیت دو پایگاه استنادی اسکوپوس و وب او ساینس ( WOS) افزود: تمام محاسبات علمی دنیا روی این دو نمایه انجام می‌شود. همچنین کشور ایران در راهنمای مجلات دسترسی آزاد یا دوآج (DOAJ) از نظر مجله هفتم و از نظر زبان (زبان فارسی) رتبه یازدهم است، البته در سال ۲۰۲۳ ارتقا داشته ایم ولی هنوز آمارهای رسمی در دسترس نیست. همچنین در ۲۵ سال حدود ۱۰۱ عنوان مجله و از ابتدای دولت سیزدهم ۴۱ مجله در این پایگاه نمایه شد که ۱۲ عنوان مجلات، به زبان فارسی است.

استاد دانشگاه شهید بهشتی با اشاره زیرساخت‌های علم و فناوری گفت: در منطقه هیچ کشوری این زیرساخت‌ها را ندارد و در دنیا هم کمترین کشوری شبکه مویرگی شامل پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد و نوآوری را دارد.

وی با تاکید بر ارتباط نظام مسائل کشور با پدافند غیرعامل گفت: توسعه ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه با راه‌های مختلفی در حال انجام است، فرصت مطالعاتی اعضای هیأت علمی در صنعت که مقام معظم رهبری هم از آن تقدیر کردند، ایجاد شده است. بر اساس امار در سال ۱۴۰۱ حدود ۶۹۱ عضو هیأت علمی از فرصت مطالعاتی در صنعت استقبال کردند، می‌توانیم برای رشته‌های علوم انسانی فرصت مطالعاتی مرتبط با پدافند غیرعامل تعریف کنیم.

وی با اشاره به امار طرح‌های ارتباط با جامعه و صنعت در سال ۱۴۰۱ گفت: حدود ۱۰ هزار و ۸۳۵ طرح به ارزش مالی ۴ هزار و ۷۰۴ میلیارد تومان انجام شده است.

صالحی با اشاره به دوره‌های مهارت افزایی برای دانشجویان خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۱، ۳۲۸ هزار و ۶۰۶ دانشجو در این دوره‌ها شرکت کردند، اگر سازمان پدافند غیرعامل آمادگی داشته باشد دانشجوها می‌توانند در بعضی حوزه‌های پدافند غیرعامل کلاس مهارت افزایی بگذرانند.

وی با اشاره به نیاز به تحقیقات و تجهیزات پیشرفته در حوزه‌های پدافند غیرعامل اظهار داشت: شبکه شاعا شامل ۱۰ هزار و ۵۰۰ آزمایشگاه و ۷۷ هزار تجهیز همچنین امکانات شورای عالی عتف می‌تواند در اختیار پدافند غیرعامل قرار گیرد. این شورا با ریاست رئیس جمهوری تشکیل می‌شود و رئیس پدافند غیرعامل نیز عضو این شورا است که از ابتدای دولت سیزدهم دو جلسه برگزار شده است.

معاون پژوهشی وزیر علوم گفت: شبکه ملی آزمایشگاهی کشور هم علاوه بر شاعا وجود دارد که می‌توان از آن هم برای توسعه فناوری‌های مورد نیاز در پدافند غیرعامل استفاده کرد.

وی به مواد قانونی تأمین بودجه‌های پژوهش اشاره کرد و گفت: قانون بند د تبصره ۹ قانون بودجه ۱۴۰۲ می‌گوید ۶۰ درصد بودجه پژوهشی شرکت‌های دولتی و بانک‌ها و مؤسسات انتفاعی به حساب صندوق شورای عالی عتف واریز شود که این بودجه امسال ۶۰۰ میلیارد تومان است. همچنین بودجه ۱ درصد موضوع ماده ۵ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت وجود دارد که این بودجه امسال بیش از هزار میلیارد تومان است.

وی افزود: طرح‌هایی امکان استفاده از این بودجه را دارند که در سامانه سمات ملی (سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقات کشور) ثبت شوند، از این بودجه نیز می‌تواند برای پدافند غیرعامل استفاده کرد ولی این طرح‌ها در سمات خیلی پررنگ نیست.

معاون وزیر علوم اظهار به دوره‌های پسادکتری اشاره کرد و داشت: ۴ نوع دوره پسادکتری تعریف کردیم و با موافقت مقام رهبری دوره پسادکتری قابل احتساب به جای خدمت وظیفه عمومی است و از همه این ظرفیت‌ها برای توسعه پدافند غیرعامل می‌توان استفاده کرد.

وی با تاکید بر اهمیت علم کوانتوم گفت: مسائل امنیتی و اطلاعاتی زیادی در کوانتوم، وجود دارد که اگر عقب بیافتیم قابل جبران نیست و اولین آسیب در حوزه‌های امنیتی این امر در حوزه‌های امنیتی خواهد بود. ما در وزارت علوم حمایت می‌کنیم ولی با همکاری پدافند غیرعامل کارهای بهتری می‌توانیم انجام دهیم.