اختصاص اعتبارات اندک برای شناسایی مخاطرات/هشدار نسبت به از دست رفتن اکوسیستم طبیعی کشور

به گزارش ایسنا دکتر رضا شهبازی در وبینار دومین روز از بیست و هفتمین همایش و نمایشگاه ژئوماتیک با بیان اینکه هر آنچه که در کشور در زمینه مخاطرات طبیعی داریم، نتیجه همکاری‌های بین المللی است،‌ گفت: در مواجهه با انواع مخاطرات طبیعی تجربه خوب تدوین آیین نامه ۲۸۰۰ ساخت و ساز برای مخاطره زمینلرزه را داریم و در سازمان زمین شناسی نیز ما فرآیند مطالعه علوم زمین را ادامه می‌دهیم، ولی هر کس از ما درباره گسل سوال می‌پرسد، اعلام می‌کنیم که ما مطالعات را انجام می دهیم، ولی در کنار آن باید این آیین نامه به درستی پیاده سازی شود تا دست کم سقف سازه‌ها بر سر کسی ویران نشود.

وی تدوین آیین نامه ۲۸۰۰ را نتیجه مطالعه، تولید دانش، ارائه راهکار و در نهایت تدوین شیوه نامه و تبدیل آن به قانون دانست و اظهار کرد: در حال حاضر ضعف ما در مواجهه با مخاطرات طبیعی، دانش و وضع قانون نیست، بلکه در حوزه نظارت بر قانون است. نظارت‌ها باید قوی شود، ضمن آنکه  بهره برداری خوبی از این آیین نامه‌ داشته باشیم.

شهبازی با اشاره به تولید اولین نقشه لرزه زمین ساخت کشور  در سال ۱۳۵۳، خاطر نشان کرد: ما باید زمینلرزه بم را تجربه می‌کردیم تا به سمت تقویت این آیین نامه می‌رفتیم.

تجربه گرد و غبار

مدیرکل دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به تجربه مقابله با گرد و غبار در کشور اشاره کرد و یادآور شد: برای این امر ستاد ملی مقابله با گرد و غبار در سازمان محیط زیست مستقر شد، ولی در ابتدا وقتی اعلام می کردیم که منشا داخلی گرد و غبار نیز داریم، کسی توجهی نمی‌کرد، ولی اکنون قانع شدند که باید در کشور اقداماتی اجرایی شود.

شهبازی تاکید کرد: برای مدیریت مخاطرات طبیعی، باید به جای دستگاه محور بودن و سازمان محور بودن، به موضوع محور بودن توجه شود و این کار سختی است و تجربه خوبی در این زمینه نداریم، ولی وقتی همکاری‌ها حول یک موضوع باشد، نتیجه بهتری دریافت خواهیم کرد.

این محقق حوزه مخاطرات به وضعیت توجه کشور به مخاطرات طبیعی اشاره کرد و توضیح داد: بررسی‌های ما نشان می‌دهد حدود ۹۶ درصد از منابع مالی کشور در سازمان برنامه و بودجه در بخش‌های “مقابله” و “مواجهه” با مخاطرات طبیعی صرف می‌شود؛ یعنی در آنجایی که تخریب و بحران رخ داده است.

وی اضافه کرد: علاوه بر آن با تلاش فراوان ۳ تا ۴ درصد اعتبارات این حوزه به بخش “پایش مخاطرات” اختصاص داده شده است که شامل توسعه شبکه جی پی اس و فناوری‌های مرتبط با پایش می‌شود، ولی در بخش “پدیده شناسی مخاطرات” اعتبارات به صفر میل می‌کند.

شهبازی با طرح این سوال که وقتی پدیده‌ای را نمی‌شناسیم، چطور می‌خواهیم آن را مدیریت کنیم، اضافه کرد: این در حالی است که باید به شناخت پدیده‌های طبیعی وزن بیشتری دهیم، چرا که اصل در مخاطرات طبیعی آن است که در مواجهه با آنها، غافلگیر نشویم.

مدیرکل دفتر مخاطرات سازمان زمین شناسی با تاکید بر اینکه زور انسان از زور طبیعت کمتر است، خاطر نشان کرد: بر این اصل باید تا جایی که می‌توان از آن دوری کرد و نباید بر روی گسل‌ها ساخت و ساز صورت گیرد. سازه‌ها بر روی گسل دوام نخواهند آورد.

مرگ آبخوان‌ها

شهبازی با اشاره به وضعیت آبخوان‌های کشور با بیان اینکه با مصرف بی‌رویه شاهد مرگ آبخوان‌ها و یا زلزله خاموش و یا هر واژه‌ای که می‌توان برای آن بگذاریم، هستیم،‌ افزود: این منابع ظرفیت‌های اکوسیستمی کشور است که از دست می‌دهیم. نیمی از منابع آبی کشور، آب‌های زیر زمینی هستند که تمدن ما را زنده نگه داشته است.

وی مقابله با مخاطرات را عدم غافلگیری ما از وقوع آنها توصیف کرد و گفت: هر زمانی که در مواجهه با رخدادهای طبیعی غافلگیر نشویم، می‌توانیم بگوییم که در این زمینه پیشرفت‌هایی حاصل شده است.

شهبازی با بیان اینکه مخاطرات طبیعی یا دارای منشا زمینی هستند یا جوی، گفت: فرآیند به دست آوردن اطلاعات از هر دوی این مخاطرات فرآیند سخت، پیچیده و گران است و در اینجا نیز نقش دولت‌ها پررنگ می‌شود؛ چرا که جذابیتی برای بخش خصوصی ندارد تا بر روی آنها سرمایه گذاری کند، ضمن آنکه در این زمینه فناوری حتما کمک کننده است.

مدیرکل دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی اضافه کرد: خیلی وقت‌ها ادعا می‌شود که اطلاعات ما از کهکشان‌ها بیشتر از اطلاعات ما در زیر اقیانوس‌ها است، ولی باید گفته شود که کسب اطلاعات زیرزمین نیز دشوارتر است؛ چرا که زمین یک جسم سخت است و برای مشاهده و دیدن آن نیازمند فناوری‌های های تک است و در این زمینه دولت‌ها نقش مهمی دارند تا سرمایه گذاری در این حوزه را جذاب کند.

انتهای پیام