شهاب‌سنگ مریخ با مولکول‌های آلی سرنخ‌هایی از شانس حیات باستانی دارد

یک شهاب‌سنگ مریخی که یازده سال پیش در مراکش سقوط کرد، حاوی تنوع گسترده‌ای از ترکیبات آلی است که می‌تواند به محققان کمک کند تا دریابند آیا مریخ می‌توانسته میزبان حیات باشد یا نه.

به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، فیلیپ اشمیت کوپلین از دانشگاه فنی مونیخ و هلمهولتز زنتروم مونیخ در آلمان، در بیانیه‌ای گفت: «مریخ و زمین در بسیاری از جنبه‌های تکامل خود مشترک هستند. با اینکه حیات در سیاره مادری ما پدید آمد و رشد کرد، اما این سوال که آیا هرگز در مریخ وجود داشته است، یک موضوع تحقیقاتی بسیار داغ است که نیاز به دانش عمیق‌تر در مورد آب سیاره همسایه ما، مولکول‌های آلی دارد».

 

نام شهری در مراکش که این شهاب‌سنگ در آن پیدا شد، روی آن گذاشته شده و Tissint نامیده می‌شود. این شهاب‌سنگ تنها یکی از پنج شهاب‌سنگ مریخی است که هنگام سقوط به زمین مشاهده شده است. گفته می‌شود این سنگ صدها میلیون سال پیش در مریخ شکل گرفت و احتمالاً قبل از سقوط به سطح سیاره ما در اثر یک رویداد شدید انفجاری به فضا پرتاب شد.

 

گفتنی است ترکیبات آلی مولکول‌های بزرگی هستند که عمدتاً حاوی کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن و گوگرد هستند. اگرچه این مواد با حیات و فرآیندهای بیولوژیکی ارتباط تنگاتنگ دارد، اما می‌توانند توسط فرآیندهای غیرزیستی نیز ایجاد شوند. دانشمندان این زمینه را «شیمی آلی غیرزیستی» می‌نامند؛ به این معنی که یافتن ترکیبات آلی فوراً به وجود حیات اشاره نمی‌کند.

 

اندرو استیل (محقق مؤسسه علمی کارنگی در واشنگتن دی سی و بخشی از تیمی که تیسینت را تجزیه و تحلیل کردند)، در این بیانیه گفتند: «درک فرآیندها و توالی رویدادهایی که این نعمت ارگانیک غنی را شکل داده‌اند، جزئیات جدیدی را در مورد قابلیت سکونت مریخ و احتمالاً در مورد واکنش‌هایی که می‌تواند منجر به شکل گیری حیات شود، آشکار خواهد کرد.

 

این گروه پژوهشی توانست با تحلیل محتویات آلی Tissint جامع‌ترین کاتالوگ را از تنوع ترکیبات آلی موجود در یک شهاب‌سنگ مریخ یا نمونه جمع‌آوری شده و تحلیل شده توسط یک مریخ‌نورد را بسازد. در این فرآیند، آنها بین تنوع مولکول‌های آلی و نوع آنها با کانی‌شناسی خاص یک شهاب‌سنگ، یک پیوند کشف کردند.

 

این یافته جزئیاتی از فرآیندهای رخ داده در زیر گوشته و پوسته سیاره سرخ و چگونگی تغییر این فرآیندها در طول زمان را به تصویر کشید؛ به ویژه در ارتباط با ترکیبات آلی غیرزیستی که در نتیجه برهمکنش بین سنگ مریخ و آب به وجود می‌آیند.

 

محققان همچنین مقادیر فراوانی از ترکیبات آلی منیزیم را یافتند که قبلاً در نمونه‌های مریخ دیده نشده بود. این ترکیبات می‌توانند ژئوشیمی پرفشار و دمای بالا را که درون اعماق مریخ را شکل داده است، روشن کنند. فراوانی این نوع ترکیب آلی منیزیم همچنین می‌تواند به ارتباط بین چرخه کربن در مریخ و تکامل مواد معدنی آن اشاره داشته باشد.

 

این گروه پژوهشی اکنون به دنبال نمونه‌هایی است که توسط مأموریت‌های آینده در سیاره سرخ بازگردانده خواهند شد؛ از جمله مأموریتی موسوم به بازگردانی نمونه‌های مریخی که یک مأموریت مشترک میان ناسا و آژانس فضایی اروپا است و هدف از آن، ارائه داده‌های زمین‌شناسی درباره مریخ است. این اطلاعات می‌تواند دانش ما در مورد شکل‌گیری، پایداری و پویایی ترکیبات آلی در محیط‌های مریخ باستانی را بهبود بخشد.

 

لازم به ذکر است که تحقیقات این گروه پژوهشی در روز ۱۱ ماه ژانویه سال ۲۰۲۳ در نشریه علمی Science Advances منتشر شد.