گامهای تحولی برای توسعه هوش مصنوعی در ۱۴۰۳

به گزارش خبرنگار مهر، روح الله دهقانی فیروزآبادی در نشست خبری سالیانه خود که امروز در محل معاونت علمی برگزار شد، در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه با توجه به تأکیدات رهبری مبنی بر اینکه باید در حوزه هوش مصنوعی به ۱۰ کشور برتر دنیا برسیم، معاونت علمی چه برنامه‌ای برای عقب نماندن ایران از پیشرفت جهانی در این حوزه و همچنین توسعه زیرساخت‌ها مانند دیتاسنترها، مزارع پردازش گرافیکی و یا پردازشگرهای ابری دارد؟ گفت: سال گذشته گفت و گوهایی زیادی با رئیس جمهور و همینطور دستگاه‌های مختلف از جمله سازمان برنامه و بودجه برای الزام ایجاد یک مرکز ملی توسعه هوش مصنوعی و در کنارش یک شورای ملی راهبری انجام شد و در این راستا برنامه‌ها و مدل‌های کشورهای مختلف در حوزه هوش مصنوعی مورد مطالعه قرار گرفت.

معاون علمی رئیس جمهور با اشاره به اینکه سال گذشته راه اندازی مرکز ملی هوش مصنوعی و شورای راهبری به تصویب رسید و اعضای شورا مشخص شدند گفت: همچنین طی جلساتی که با سرمایه گذاران بخش دولتی و صندوق توسعه ملی و صندوق نوآوری داشتیم راه اندازی صندوق پژوهش فناوری هوش مصنوعی با سرمایه ١٠ هزار میلیارد تومانی اسفندماه سال ١۴٠٢ برنامه ریزی شد.

۳ خدمت اصلی اپراتور هوش مصنوعی

وی ادامه داد: همچنین برنامه ریزی شده است مرکز ملی هوش مصنوعی، اپراتور هوش مصنوعی را ایجاد کند که این اپراتور ٣ خدمت اصلی مزرعه پردازشی بزرگ، مرکز داده بزرگ و کتابخانه های بزرگ زبانی و تصویری را ارائه می‌دهد. همانطور که اپراتورهای تلفن همراه خدمات اینترنتی را ارائه می‌دهند، اپراتور ملی هوش مصنوعی نیز خدمات پردازشی بزرگ و خدمات کتابخانه های محاسباتی را در اختیار دانشگاه‌ها شرکت‌های دانش بنیان و سازمان‌ها و نهادها قرار می‌دهد.

تحول خوبی در هوش مصنوعی در سال ۱۴۰۳ رقم می‌خورد

دهقانی با بیان اینکه ایران از نظر دانش فنی و نیروی انسانی وضعیت خوبی دارد گفت: در حوزه مقالات و ارجاعات ایران رتبه ١٧ یا ١٨ دارد اما در حوزه کاربرد رتبه ٧٠ تا ٨٠ را دارد که این جایگاه به دلیل نبودن زیرساخت‌ها در کشور است و پیش بینی می‌کنیم در سال ١۴٠٣ تحول خوبی در حوزه هوش مصنوعی با ایجاد اپراتور ملی هوش مصنوعی و توسعه زیرسیستم‌ها داشته باشیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور با اشاره به اینکه مرکز ملی هوش مصنوعی جایگاهی فراتر از معاونت علمی است، گفت: از تمام دستگاه‌ها دعوت می‌کنیم که این مرکز را تقویت کنند.

دسترسی به چند صد GPU

وی در ادامه افزود : پیش بینی ما این است که در سال ١۴٠٣ به چند صد GPU دسترسی پیدا کنیم البته تحریم‌های شدیدی در این حوزه وجود دارد و حتی عربستان و امارات که برای خرید GPU اقدام کرده اند و پول هم پرداخت کرده اند تحریم شده اند. امیدواریم دانشگاه‌ها GPU هایی که دارند را برای استفاده تجمیعی در اختیار قرار دهند.

هواپیمای مسافربری ۷۲ نفره از نظر فنی اصلاً زیرساخت ندارد / این پروژه جوابگوی صنعت هواپیمایی نیست

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان درباره آخرین وضعیت ساخت هواپیمای مسافربری ٧٢ نفره که به عنوان یک پروژه دانشگاهی در دانشگاه امیرکبیر پیگیری می‌شود، گفت: از این پروژه بازدید کردیم، پروژه خوبی است اما از نظر فنی اصلاً زیرساخت ندارد. این پروژه در ٧-٨ جلسه بررسی و مشخص شد که به دلایل متعدد، پروژه‌ای نیست که جوابگوی صنعت هواپیمایی باشد.

وی ادامه داد: تصمیم بر این شد شرکت‌های دانش بنیان توانمند در این حوزه به سراغ ساخت و طراحی بخش‌های مختلفی از جمله سیم‌های کنترل، ناوبری هدایت، ابزارهای موتور بروند و همچنین با کشورهایی که روابط خوبی داریم، در صنعت هوایی کنسرسیوم تشکیل دهیم. در نهایت جمع بندی شد که به عنوان عضوی از یک کنسرسیوم در ساخت یک هواپیمای جدید روسیه مشارکت داشته باشیم.

پیش بینی رشد ۱۰۰ درصدی حضور دانش بنیان ها در بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳

وی در پاسخ به سوال دیگری درباره حضور شرکت‌های دانش بنیان در بورس گفت: تاکنون ۱۰۸ شرکت در بازار سرمایه حضور دارند که تا پایان سال رشد صد درصدی خواهند داشت.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور با اشاره به اینکه یکی از مراحل بلوغ شرکت‌های دانش‌بنیان عرضه شدن آنها در بازار سرمایه و مشارکت آنها توسط سرمایه مردم است، افزود: رشد نهایی شرکت‌های دانش‌بنیان ورود به بورس است. 

وی افزود: تنها شرط معاونت علمی این بوده است که به لحاظ اخلاقی تعهد دهند پولی که از فروش سهام به مالکان قبلی می‌رسد را مجدداً در اقتصاد دیجیتالی سرمایه‌گذاری کنند.

دهقانی ضمن بیان این مطلب که لزومی ندارد یک شرکت دانش بنیان برای ورود به بورس به معاونت علمی مراجعه کند، افزود: آنجایی که بحث کلان داده ها مطرح می شود یا بحث داده های مرتبط با مردم یا امنیت مردم مرتبط می شود، صلاحیت شرکت ها برای ورود به بورس در یک کارگروهی که در معاونت علمی تشکیل شده، مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد.

بودجه ۷ هزار میلیارد تومانی در ۱۴۰۳ برای تعریف پروژه های پیشران

دهقانی فیروزآبادی همچنین در پاسخ به سوال دیگر مبنی بر اینکه برای حمایت از دانش‌بنیان‌ها چند کنسرسیوم ایجاد شده است، اظهار کرد: سال گذشته ۸ اندیشکده یا موسسات اندیشکده‌ای کشور دانش بنیان شدند و مورد حمایت قرار گرفتند. در حوزه علم سال گذشته، صندوق حمایت از پژوهشگران با بودجه ۱۰ برابر به بنیاد علم ایران تغییر ماهیت داد و پژوهانه‌های ۵۰-۶۰ میلیون تومانی حمایت از تحقیق در لبه علم به پژوهانه‌های ۲ تا ۳ میلیاردی تبدیل شد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با بیان این مطلب که برای اینکه بتوانیم کار بزرگ انجام دهیم نیاز داریم تا پروژه‌های بزرگ را تعریف کنیم، خاطرنشان کرد: در این راستا ۲ کار انجام شد نخست امضای موافقت‌نامه‌هایی با وزارتخانه‌هایی همچون نفت، فولاد، کشاورزی، پتروشیمی و … بود برای اینکه مسائل کلان کشور را در معاونت مطرح کنند و ما متعهد شدیم که برای حل این مسائل بخشی از هزینه را خود آن مجموعه پرداخت کند، بخشی را معاونت و بخشی دیگر را از حوزه مودیان مالیاتی بزرگ پرداخت کنیم.

وی از تشکیل ۲۰ کنسرسیوم با مشارکت شرکت های در حوزه‌های پتروشیمی ، نفت، معادن، فولاد، محیط زیست و انعقاد قراردادهایی خبر داد و گفت: برای تعریف پروژه های پیشران با حمایت بخش‌های مختلف از جمله رییس جمهور، رییس قوه قضاییه، رییس مجلس و چند بخش دیگر در آخرین جلسه سران قوا مبلغ ۱۵ میلیارد تومان در قالب دو بودجه ۷هزار میلیارد تومانی و ۸میلیارد تومانی مصوب و ابلاغ شد. بودجه ۷هزار میلیارد تومانی در بودجه ۱۴۰۳ آمده و بودجه ۸ هزار میلیارد تومانی در بودجه ۱۴۰۴ در نظر گرفته خواهد شد که برای پروژه‌های پیشران و اشتغال آفرین خواهد بود.

دهقانی از تعریف ۲۶ پروژه پیشران زیرمجموعه این کنسرسیوم‌ها خبر داد و گفت: امسال بسته کنسرسیوم‌های پیشران را خواهیم داشت که توسط دولت تعریف خواهد شد و هم پروژه‌هایی که توسط دستگاه‌ها ارائه می شود را خواهیم داشت.

رشد ۲۰ درصدی بودجه معاونت علمی

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور در ادامه به تحقق ۹۰ درصدی بودجه مصوب معاونت علمی در سال گذشته اشاره کرد و گفت: بودجه عمومی معاونت علمی در سال  ۱۴۰۳، ۲۰ درصد افزایش داشته و علاوه بر این، یک سری منابع اختصاصی نیز به منابع بودجه‌ای این معاونت اضافه شده است، به طور مثال بودجه تملکی امسال به ۷۲۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته است. امسال در صورت قطعی شدن بودجه معاونت علمی رشد چهار، پنج برابری خواهد داشت. قرار شد برای خرد نشدن بودجه ها، بودجه ستادها در مرکز توسعه فناوری های راهبردی مجتمع شود. ستادهای توسعه فناوری علاوه بر بودجه مصوبشان، حمایت های معاونت علمی را از محل مرکز توسعه فناوری های راهبردی نیز بهره‌مند می‌شوند.

دهقانی ضمن بیان این مطلب که بنیاد علم ایران و بنیاد ملی نخبگان، سال گذشته رشد قابل توجهی در بودجه داشت و امید و انگیزه بسیار خوبی را ایجاد کرد، به کاهش بودجه بنیاد علم در سال ۱۴۰۳ انتقاد کرد و گفت:در برنامه امسال سازمان برنامه و بودجه، بودجه بنیاد علم کاهش داشته است که امیدواریم با پیگیری هایی که جریان دارد، این روند اصلاح شود.

حمایت از شکل‌گیری حداقل ۱۰ «غزال» فناوری

وی با اشاره به حمایت از شکل‌گیری شرکت‌های «غزال فناوری» عنوان کرد: در ادبیات فناوری و اقتصاد دجیتال دنیا، شرکت‌های با رشد متوالی و یکه‌تاز عرصه خودشان، تحت عنوان یونیکورن یا تک‌شاخ مطرح شده‌اند که عمدتاً شرکت‌هایی در حوزه اقتصاد دیجیتال هستند و با رشد فزاینده و کنار زدن رقبای خود، به شرکت هایی با ارزش های بالای یک میلیارد دلار و به یکه تاز آن حوزه تبدیل می شوند.

معاون علمی رییس جمهور با بیان این‌که تجربه سرمایه گذاری روی تعداد قابل توجهی از استارتاپ ها در قالب پارک های علم و فناوری، مراکز رشد و … تا به یک یونیکورن در عرصه خود تبدیل شوند، نشان می دهد، حمایت از این شرکت ها نیازمند سرمایه گذاری خطرپذیر واقعی است، بیان کرد: عمدتاً دست کشورهایی همچون ما برای این نوع سرمایه گذاری چندان باز نیست اما نوع دیگری از سرمایه گذاری و حمایت وجود دارد از شرکت هایی همچون غزال ها، که ملاک حمایت و سرمایه‌گذاری روی آن ها، میزان رشد این شرکت ها است و نوع نوآوری و فناوری این شرکت ها از جنس برافکن و تحول آفرین نبوده و از جنس بهبودبخش و ارتقا دهنده است.

دهقانی با بیان این مطلب که جامعه ۸۰۰ تایی شرکت‌های دانش‌بنیان فناور، از ظرفیت بالقوه غزال فناوری شدن برخوردار هستند، گفت: در قالب برنامه شرکت های پیشرو که از چهار ماه پیش اجرایی شده است، قرار است از این ۸۰۰ شرکت فناور که هشت درصد کل شرکت ها را شامل می‌شود. در قالب این برنامه، ۱۰۰ شرکت برای تبدیل شدن به غزال‌های فناوری و نوآوری هدف گذاری شده اند و پیش بینی می شود تا پایان امسال حداقل ۱۰ شرکت، به عنوان شرکت های غزال معرفی شوند.

توافق با پلیس گذرنامه درباره آمار مهاجرت نخبگان

وی در پاسخ به سوال دیگری درباره دلیل استقرار پلیس گذرنامه مهاجرت در بنیاد ملی نخبگان گفت: یک نهاد در کشور وجود ندارد که آمار واقعی از مهاجرت ارائه دهد. تمام کسانی که از بحث‌های مهاجرتی حرف می‌زنند مرجع آمار دقیق و مشخصی ندارند و بر مبنای آمایش‌ و پیمایش گزارش می‌دهند. اطلاعات مربوط به مهاجرت نخبگان در دست پلیس گذرنامه است. با آن‌ها توافق کردیم این داده‌ها را به ما بدهند، این داده‌ها محرمانه است و در اختیار بنیاد نخبگان قرار می‌گیرد.

دهقانی تصریح کرد: همه کشورهای دنیا ورود و خروج افراد به کشورشان را رصد می‌کنند و باید اعلام کنم که بازگشت محققان ایرانی در قالب عضو هیات علمی و غیره به کشور دو برابر شده است. سال گذشته و در قالب برنامه‌های همکاری با متخصصان ایرانی خارج از کشور و طرح‌های علمی، پژوهشی و فناورانه بنیاد ملی نخبگان، تعداد مراجعه از ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا برای فعالیت در مراکز علمی، تحقیقاتی و شرکت‌های دانش بنیان کشور بیش از دو برابر نسبت به سال پیشین خود بوده است.

وی با تاکید بر این‌که در موضوع مهاجرت باید به نخبه غیر مقیم به عنوان سرمایه علمی نگاه و ظرفیت‌های لازم برای بهره‌مندی از توانمندی او فراهم شود، ادامه داد: مهاجرفرستی، امری طبیعی برای همه کشورها است و به عنوان مثال، چین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای مهاجرفرست دنیا، نگاه متفاوتی به این افراد دارد و افراد نخبه غیر ساکن در چین را سرمایه‌های خود می‌داند و عمده رشد علمی، فناورانه و اقتصاد کشوری همچون چین، مرهون همین افرادی است که به دیگر کشورها مهاجرت کرده اند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور با بیان این‌که اکثر کشورها نخبگان غیر مقیم را به عنوان سفیران کشورشان در دنیا می‌دانند، باید رویکرد به نخبگان ایرانی متحول شود، افزود: باید نگرش‌های غیر دقیق و ناصحیح به این افراد را اصلاح کرده و نخبگانمان را به چشم سرمایه های ارزشمند کشور بشناسیم. به طوری‌که ضمن رصد دقیق رفت و آمد این افراد، شناخت دقیقی از انگیزه‌های مهاجرت، نیازها و زمینه‌های اثرگذاری آنان در کشور به دقت شناخته و برای این افراد که همگی علاقمند به وطنشان هستند، زمینه تاثیرگذاری فراهم شود.

وی در ادامه اظهارنظرهای غیر دقیق و مبتنی بر آمارهای نادرست را یک آسیب جدی در حوزه مهاجرت نخبگان و ارائه تصویر شفاف از این حوزه عنوان کرد و گفت: یکی از مبانی کار علمی و فناورانه وجود اعداد و ارقام شفاف، صحیح و مبنی بر منابع و استناد به بررسی های متقن است و باید یک سری آمارهای دقیق کمی در این حوزه وجود داشته باشد.