منشاء یک گودال عظیم گرانشی در اقیانوس هند کشف شد

گروهی از دانشمندان هندی منشا ایجاد «گودال گرانشی» بزرگی واقع در اقیانوس هند را که بیش از سه میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد یافته‌اند. این ناهنجاری گرانشی که ژئود فرورفته اقیانوس هند (IOGL) نام دارد، از گرانشی کمتر از میانگین برخوردار است، در نتیجه باعث شده سطح آب دریا تقریبا ۱۰۶ متر پایین‌تر از میانگین جهانی باشد.

به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، در این تحقیق که در نشریه مقالات پژوهشی ژئوفیزیک (Geophysical Research Letters) منتشر شده، چنین آمده است که ژئود فرورفته اقیانوس هند نتیجه فرونشست گوشته زمین زیر اقیانوس هند است.

به گفته دانشمندان، این «گودال گرانشی» حفره یا گودال نیست و کمتر بودن کشش گرانشی یا نیروی جاذبه در این منطقه باعث فرورفتن بستر دریا شده است.

دانشمندان موسسه علوم هند (IISc) واقع در بنگلور حرکات تکتونیکی این صفحه در ۱۴۰ میلیون سال گذشته را بازسازی و از شبیه‌سازی رایانه‌ای برای ردیابی منشا این «گودال گرانشی» استفاده کردند.

یافته‌های آنان نشان می‌دهد که بخش‌های خاصی از صفحه‌های تکتونیکی در گوشته زیر آفریقا غوطه‌ور شده‌ و موجب تشکیل توده‌هایی در زیر اقیانوس هند شده است.

دانشمندان در این مطالعه اشاره کردند: «ما با استفاده از مدل‌‌سازی رایانه‌ای جریان صفحه‌های جهانی را که از ۱۴۰ میلیون سال پیش شروع شده است، بازسازی کردیم و نشان دادیم که صفحات تتیس در بخشی وسیع از منطقه آفریقایی سرعت برش پایین گسترده (African Large Low Shear Velocity) غوطه‌ور شده و توده‌هایی زیر اقیانوس هند تشکیل داده که به ایجاد این ناهنجاری منفی در گودال گرانشی منجر شده است.»

آن‌ها سپس به تفصیل توضیح داده‌اند که تعامل بین این فرایندها زیر اقیانوس هند نقشی مهم در تعیین موقعیت و شکل گودال عظیم گرانشی اقیانوس هند ایفا کرده است.

دیبانجان پال و اتری گوش، نویسندگان اصلی این مطالعه و پژوهشگر موسسه علوم هند، گفتند: «این توده‌ها همراه ساختار گوشته مجاور گودال گرانشی باعث شکل‌گیری ژئود منفی شده‌اند.»

به گفته این پژوهشگران، گودال گرانشی عظیم هند احتمالا حدود ۲۰ میلیون سال پیش که توده‌ها در داخل پوسته فوقانی منتشر شدند به شکل کنونی درآمد.

احتمال می‌رود که این ناهنجاری تا زمانی که جریان مداوم مواد گوشته ادامه داشته باشد باقی بماند.

پال در گفت‌وگو با ساینتیفیک امریکن اشاره کرد: «وقتی نوسان‌های دمایی منجر به جابه‌جایی این گودال گرانشی آن را از موقعیت کنونی خارج کند، گودال گرانشی شروع به پایین رفتن می‌کند.»

گویا پژوهش در این زمینه همچنان در آغاز راه است و آزمایش‌ها و پژوهش‌های بیشتری باید انجام شود چرا که ممکن است عوامل دیگری نیز در تشکیل گودال گرانشی اقیانوس هند نقش داشته باشد.