وقوع طوفان خورشیدی عظیم؛ احتمال اختلال در شبکه اینترنت

سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده آمریکا برای نخستین بار از ژانویه ۲۰۰۵ میلادی درباره وقوع طوفان عظیم خورشیدی هشدار داده است.

بر اساس اطلاعیه این سازمان، پدیده خروج جرم از تاج خورشیدی (CME) از اواخر روز جمعه ۱۰ مه (۲۱ اردیبهشت) تا ۱۲ مه (۲۳ اردیبهشت) طی پنج مرحله رخ می‌دهد.

بر اساس اعلام ناسا، این طوفان عظیم خورشیدی در روز جمعه ۲۱ اردیبهشت در ساعت ۰۲:۵۴ بامداد به وقت شرق ایالات متحده آغاز شده و از نظر شدت در کلاس X3.9 طبقه‌بندی شده است.

طوفان‌های خورشیدی زمانی ایجاد می‌شوند که خورشید در فرایند “خروج جرم از تاج خورشیدی” (CME) فورانی از پلاسماهای باردار الکتریکی گسیل می‌کند. فوران‌های خورشیدی به طور کلی به پنج کلاس A و B و C و M و X تقسیم می‌شوند که هر کدام از کلاس پیش از خود ۱۰ برابر قوی‌ترند.

طوفان خورشیدی اخیر از جمله قدرتمندترین طوفان‌های خورشیدی در کلاس X است. با این حال دانشمندان می‌گویند که پرتوهای زیان‌بار این طوفان‌ خورشیدی تاثیر چندانی بر روی انسان ندارد و مگنتوسفر (منطقه مغناطیسی پیرامون یک جرم فضایی یا مغناطیس‌سپهر) زمین در برابر آن همچون یک سپر عمل می‌کند، ولی ممکن است بر روی لایه‌ای از جو که سیگنال‌های ناوبری جی‌پی‌اس در آن‌ها کار می‌کنند و نیز در اینترنت و ماهواره‌ها اختلال ایجاد کند.

در همین زمینه ایلان ماسک، مالک شرکت اکس (توییتر سابق) و همچنین کمپانی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک با اشاره به وقوع طوفان خورشیدی ژئومغناطیسی عظیم نوشت: «ماهواره‌های استارلینک تحت فشار زیادی قرار دارند اما تا این لحظه در برابر آن تاب آورده‌اند.»

 

افزون بر این، پدیده زیبای شفق قطبی یا نورهای شمالی که عمدتا در نواحی شمالی زمین دیده می‌شود این بار در مناطق بسیار جنوبی‌تر از جمله آلاباما در ایالات متحده آمریکا نیز قابل مشاهده‌ است.

بر اساس اعلام اداره هواشناسی بریتانیا در پی وقوع این طوفان خورشیدی، مردم سراسر بریتانیا و همچنین ساکنان بخش‌های بزرگی از آسیا، اروپا و آمریکای شمالی احتمالا می‌توانند شاهد پدیده شفق قطبی باشند.

ذرات بارداری که سبب ایجاد شفق قطبی شده‌اند در اثر یک طوفان خورشیدی به اندازه ۱۷ برابر سیاره زمین ایجاد شده‌اند و با سرعت حدود ۱.۶ میلیون کیلومتر بر ساعت به ما رسیده‌اند.

پیش از این در اکتبر ۲۰۰۳ میلادی طوفانی با چنین شدتی به زمین اصابت کرده و سبب قطع برق در سوئد و آسیب به ترانسفورماتورها در آفریقای جنوبی شده بود.

دانشمندان می‌گویند، وقوع یک طوفان خورشیدی که در هر قرن یک بار رخ می‌دهد، ممکن است به طور فاجعه‌آمیزی بر فناوری‌های مختلف انسان روی زمین اثر بگذارد و حتی به قطع شدن اینترنت منجر شود.

پیش‌تر یک طوفان‌ خورشیدی در سال ۱۹۸۹ میلادی به مدت ۱۲ ساعت در شهر کبک کانادا موجب خاموشی گسترده و قرار گرفتن میلیون‌ها نفر در تاریکی و همچنین بسته‌ شدن مدارس و کسب‌و کار‌ها شده بود. نمونه مشهور از رخداد طوفان خورشیدی، رخدادی مشهور به “رویداد کرینگتون” است که در سال ۱۸۵۹ میلادی، موجب بروز آتش‌سوزی در نخستین ایستگاه‌های تلگراف و همچنین اختلال در ارسال پیام‌ها شده بود.

دانشمندان پیش از این هشدار داده‌اند که طوفان‌های خورشیدی که به دلیل چرخه طبیعی خورشید در حدود هر ۸۰ تا  ۱۰۰ سال یک بار رخ می‌دهد در زمان ما ممکن است موجب قطع شدن فاجعه‌بار و چندین ماهه اینترنت در سراسر کره زمین شوند.