ماموریت دانش بنیان‌ها در جایگزینی الکتروموتور پیشرفته کولرهای آبی

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، در حال حاضر بخش قابل توجهی از مصرف برق ایام گرم سال مربوط به بارهای سرمایشی خصوصا کولرهای آبی است که به دلیل فناوری‌های قدیمی مورد استفاده در الکتروموتورهای القایی این کولرها که مربوط به نیم قرن قبل است، میزان بهره وری آنها کمتر از ۵۰ درصد است.

با توجه به سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف انرژی و منویات مقام معظم رهبری در خصوص ارتقای بهره‌وری انرژی در کشور در نخستین گام در سال ۱۴۰۱ استاندارد بهره‌وری انرژی کولرهای آبی که به مدت ۱۳ سال هیچ تغییر نکرده بود، اصلاح و رده‌های E و F و G و برچسب انرژی آنها حذف و از اول آذرماه ۱۴۰۱ اجباری شد.

پیرو گزارش‌های دریافتی از وزارت صمت مبنی بر اخذ نتایج مثبت از اجرای این اصلاحیه و با توجه به تاکیدات وزیر نیرو بر استفاده از الکتروموتورهای پربازده و BLDC در تولید تمام کولرهای آبی کشور و پیرو تفاهم‌نامه سه جانبه بین سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) و سازمان ملی استاندارد ایران و وزارت صمت با هدف الزام کولرسازان به استفاده از الکتروموتورهای پربازده در تولید کولر، جلسات متعدد کارشناسی و مدیریتی برگزار و در نهایت استاندارد جدید مصرف انرژی کولرهای آبی در ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ با حضور مشترک اعضای کارگروه ماده ۱۱ قانون اصلاح الگوی مصرف و نیز اجلاسیه ۱۹۹ کمیته ملی انرژی مورد تصویب قرار گرفت.

از مهمترین محورهای استاندارد جدید، حذف رده‌های B و C و D از رده‌بندی برچسب انرژی کولر آبی است و بدین ترتیب از فصل آتی تولید کولرهای آبی در کشور که از اوایل اسفندماه آغاز می‌شود تولید کولرهای آبی صرفا با رده‌های بهره‌وری انرژی A و A+a و A++ و A+++ امکان‌پذیر خواهد بود.

برای تحقق این امر، کولرسازان باید استفاده گسترده از الکتروموتورهای پربازده بالاخص فناوری‌های PMSM و BLDC را در دستور کار خود قرار دهند که علاوه بر تحقق جدی در صنعت تولید تجهیزات سرمایش تبخیری می‌تواند زمینه‌ساز رشد تولید الکتروموتورهای پربازده با فناوری بالا و شکوفایی شرکت‌های دانش‌بنیان شود.

برآورد می‌شود با اجباری شدن و نظارت دقیق بر اجرای این استاندارد، سالانه بالغ بر ۳۰۰ مگاوات کاهش تقاضای توان برق مصرفی و ۱۰ میلیون متر مکعب صرفه‌جویی در مصرف آب محقق شود.

ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان انرژی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری نیز در راستای بهینه‌سازی مصرف انرژی و مهار مشکل ناترازی انرژی و تاثیرات مخرب آن بر صنعت برنامه ارتقای الکتروموتورهای کولرهای آبی به فناوری BLDC را در دستور کار خود قرار داده است.

با توجه به وجود بیش از ۲۰ میلیون کولر آبی فعال و نیاز سالانه به حدود ۸۰۰ هزار دستگاه در کشور، افزایش راندمان عملکردی کولرهای آبی با ارتقای الکتروموتورهای مورداستفاده در آن‌ها به فناوری BLDC، می‌تواند گامی اساسی در تحقق کاهش مصرف انرژی برق در کشور باشد.

موتورهای جریان مستقیم بدون جاروبک (BDLC) با دارا بودن قابلیت‌های متنوعی از جمله راندمان بالاتر (حداقل ۹۰ درصد)، کنترل‌پذیری و طول عمر بیشتر و سروصدای کمتر به گزینه‌ای بسیار مطلوب جهت استفاده در کولرهای آبی، به‌عنوان یکی از تجهیزات پرمصرف در زمان اوج مصرف برق تابستان، تبدیل شده است.

اجرای این طرح با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند ضمن جلوگیری از ارزبری، موجب اشتغال‌زایی و ارزآوری در کشور شود.

در همین راستا، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، حمایت از توسعه و استفاده از فناوری الکتروموتورهای BLDC با مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور را در اولویت حمایتی خود قرار داده است؛ این حمایت در گام نخست، ظرفیت تولید حداقل ۱.۵ میلیون برد الکترونیکی مورداستفاده در الکتروموتورهای BLDC را جهت پاسخگویی به نیاز داخل با میزان صرفه‌جویی ارزی معادل ۲۰ میلیون دلار ایجاد می‌کند.

الکتروموتورهای BLDC را می‌توان در بسیاری از تجهیزات الکتریکی مانند ماشین‌های لباسشویی استفاده کرد که نشان از حجم بازار بالای این فناوری برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور دارد.