آیا تلاطم هوایی ممکن است باعث سقوط هواپیما شود؟

پروفسور پل ویلیام، دانشمند علوم جوی و یکی از نویسندگان اولین پژوهش جهانی درمورد تاثیر تغییرات اقلیمی بر تلاطم‌های هوایی، سال گذشته هشدار داد که اگر برای مقابله با تغییرات اقلیمی کاری انجام نشود اختلال‌های پرواز ناشی از این تغییرات افزایش خواهد یافت. 

آیا افزایش تلاطم‌ تهدیدی جدی است و مسافران باید نگران آن باشند؟
کریس مک گی، خلبان تجاری که نزدیک به ۳۰ سال در مسیرهای طولانی و کوتاه پرواز کرده است می‌گوید: «احتمال سقوط هواپیما در تلاطم با این احتمال که الان از در خارج شوم و یک شهاب‌سنگ روی سرم فرود بیاید برابر است. روی هواپیماها بیشتر از آنچه فکر کنید کار شده‌ است.»

او در ادامه می‌گوید: «با ورود فناوری‌های جدید، به موادی مانند فیبر کربن دست یافته‌ایم که انعطاف‌پذیرند و با روشی بسیار ایمن‌تر و درواقع حتی راحت‌تر می‌توانند از تلاطم‌ها عبور کنند.» بعید است که تلاطم باعث سقوط هواپیما شود، اما به‌تازگی خبرهایی درمورد وحشت و ترس ناشی از تلاطم در حین پرواز منتشر شده است. 

به گزارش اسکای‌نیوز، در اوایل این ماه، یک پرواز «ایر اروپا» از مادرید،  پس از وقوع تلاطم شدید، مجبور به فرود اضطراری شد که در نتیجه آن ۳۰ نفر با جراحات جزئی در بیمارستان تحت مداوا قرار گرفتند. این حادثه تنها چند هفته پس از آن رخ داد که یک مرد ۷۳ ساله بریتانیایی در پرواز لندن به سنگاپور در پی «تلاطم شدید ناگهانی» قلبش از تپش ایستاد و جانش را از دست داد. دست‌‌کم ۳۰ نفر دیگر در این حادثه زخمی شدند. البته کریس می‌گوید که این موارد نادرند. 

او تاکید می‌کند که تنها چند بار تلاطم شدید را تجربه کرده است و همکاران دیگرش هم در همین حد با این وضعیت مواجه شده‌اند. او می‌گوید: «تلاطم شدید واقعا نادر است و با صداقت می‌گویم که انواع دیگر تلاطم کاملا رایج‌اند.» رایج‌ترین موارد تلاطم اغلب با ابرهای طوفانی همراه‌اند که معمولا به‌خوبی پیش‌بینی می‌شوند. این پیش‌بینی‌ها به خلبان، خدمه و مسافران امکان می‌دهد روش‌هایی مانند پرواز در اطراف چاله یا تلاطم هوایی و همچنین بستن کمربند و رعایت نکات ایمنی را در نظر بگیرند و به این ترتیب برای مواجهه با آن آماده‌ باشند.

اما نوع شدیدتر تلاطم، که کریس به آن اشاره می‌کند، با عنوان «تلاطم هوای صاف» (CAT) شناخته می‌شود و از تلاطم معمولی خطرناک‌تر است، زیرا هیچ علائم آشکاری مانند ابرها ندارد. این حرکت عمودی نامرئی هوا معمولا در ارتفاع ۴ هزار و ۵۰۰ کیلومتری و بالاتر از آن رخ می‌دهد و بیشتر به جریان جت مرتبط است.

تلاطم هوای صاف را نمی‌توان پیش‌بینی کرد. کریس می‌گوید درحالی که خود هواپیما می‌تواند با تلاطم شدید مقابله کند،‌ ناتوانی خلبانان در تشخیص این پدیده، بزرگ‌ترین عامل تهدید به شمار می‌رود. یکی از خطرات این تلاطم این است که می‌تواند بسیار آسیب‌رسان باشد. کریس می‌گوید: «این تلاطم ممکن است از متوسط به شدید افزایش یابد، یا از همان ابتدا بسیار مهلک باشد.» البته او تاکید می‌‌کند که پیش‌بینی این تلاطم‌ها ناممکن است. 

کریس می‌گوید که تجربه تلاطم هوای صاف یا انواع دیگر تلاطم‌‌‌های شدید برای مسافران «بسیار آزاردهنده» است، زیرا آنها «هیچ نشانه‌ای از آنچه در حال وقوع است» نمی‌بینند. اما خلبانان با توجه به مهارت و آموزش‌هایی که دیده‌اند آن را کنترل می‌کنند. البته تلاطم‌های هوایی به‌دلیل تغییرات اقلیمی بیشتر شده‌اند. 

نکات ایمنی در برخورد با تلاطم‌های هوایی
مرگ و میر ناشی از تلاطم‌ها بسیار نادر است. اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده (FAA) اعلام کرده است که طی سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۱،  در تلاطم‌های هوایی ۱۴۶ مسافر و خدمه به‌شدت مجروح شده‌اند، اما صدمات جزئی در طول تلاطم بیشتر است. طبق گفته خلبانان، اولین اقدام حفاظتی این است که به علامت هشدار کمربند ایمنی خدمه هنگام بالا آمدن آن توجه کنید. 

کارشناسان، با توجه به پیش‌بینی‌ناپذیر بودن این شرایط، توصیه می‌کنند در طول پرواز تا جایی که ممکن است روی صندلی‌هایتان بنشینیم و کمربند‌مان را کمی رها ببندیم. به این ترتیب هنگام مواجه با تلاطم آماده‌تر خواهیم بود. با این حال، صنایع هوایی می‌کوشند تا با بررسی راه‌ها به خلبانان اطلاع دهند که از مسیرهایی که احتمال وجود تلاطم  هوای صاف دارند دوری کنند. همچنین، رهبران هوانوردی چگونگی کاهش انتشار دی‌اکسید کربن (CO2) در پرواز را بررسی می‌‌کنند تا به مقابله با تغییرات اقلیمی کمک کنند، اگرچه این صنعت تنها مسئول کاهش ۲.۵٪ درصد از انتشار دی‌اکسید کربن در جهان است.